علی لاریجانی راهی عراق و لبنان شد
۱۴۰۴ مرداد ۲۰, دوشنبه
به گزارش رسانه‌های داخلی ایران علی لاریجانی، دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی قرار است روز دوشنبه ۲۰ مرداد (یازدهم اوت) عازم عراق و سپس لبنان شود. این سفر سه‌روزه، نخستین سفر خارجی لاریجانی پس از آغاز مسئولیتش در این سمت است.
لاریجانی پیش از سفرش گفت که در عراق یک توافق‌نامه امنیتی دوجانبه را امضا خواهد کرد و سپس به لبنان می‌رود و با مقامات عالی‌رتبه و "شخصیت‌های تأثیرگذار" لبنانی دیدار خواهد داشت.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
سفر لاریجانی به دلایل مختلفی در شرایط کنونی دارای اهمیت است. این سفر پس از تضعیف گروه‌های وابسته به جمهوری اسلامی صورت می‌گیرد. در حال حاضر فعالیت عملی گروه‌های موسوم به "جبهه مقاومت" به شدت کاهش یافته و گروه‌های شبه نظامی به انفعال کشانده شده‌اند. این انفعال تنها ناشی از فشار اسرائیل یا آمریکا نبوده، بلکه ناشی از خواست دولت‌های مرکزی در این کشورها نیز است. به گفته ناظران سیاسی گرچه در گذشته نیز دبیران شورای امنیت ملی سفرهای خارجی انجام داده‌اند، اما سفر لاریجانی در چنین شرایطی به معنای گرفتن وظایف از وزارت امورخارجه و تفویض آن به شخص لاریجانی و شورای امنیت ملی است. این سفر به نوعی می‌تواند به تحکیم موقعیت علی لاریجانی در ساختار قدرت ایران تعبیر شود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
خلع سلاح حزب‌الله لبنان
در حال حاضر دولت لنبان طرحی را تصویب کرده که بر اساس آن گروه حزب‌الله باید تا پایان سال میلادی تسلیحات خود به دولت مرکزی تحویل دهد.
پس از ضربات شدید اسرائیل به ساختار نظامی و سیاسی حزب‌الله، اهمیت پیشین این گروه در لبنان کاهش یافته است. نخستین پیامد تضعیف حزب‌الله شکل‌گیری دولت جدید در لبنان بود؛ دولتی که در اغلب موارد با خواست‌های حزب‌الله همراهی ندارد.
کشورهای غربی و عربی به وضوح اعلام کرده‌اند که پیش‌شرط آنان برای کمک به کشور بحران‌زده لبنان خلع سلاح حزب‌الله است. در ماه‌های گذشته نیز به نظر می‌رسید که حزب‌الله به خلع سلاح تن داده و تنها خواستش خروج نیروهای اسرائیلی از جنوب لبنان و تضمین‌های امنیتی بوده است.
اما پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل به نظر می‌رسد که حزب‌الله از رویکرد پیشین خود فاصله گرفته و حاضر به تحویل سلاح‌هایش نیست. از آنجایی‌که نیروهای شبه‌نظامی وابسته به ایران در عراق نیز چنین سیاستی را پیشه کرده‌اند، گفته می‌شود که این تصمیمات جدید در لبنان و عراق در اصل خواست جمهوری اسلامی بوده که درصدد احیای توان متحدان خود در این کشورهاست.
به گفته ناظران سیاسی وضعیت نیروهای نیابتی ایران در کشورهای عراق و لبنان متفاوت بوده و نقش‌آفرینی آنان نیز تابع روابط این گروه‌ها با دولت‌های مرکزی در این دو کشور است.
برخی مقامات رسمی ایران پیش‌تر مخالفت شدید خود را با طرح خلع سلاح حزب‌الله اعلام کرده بودند؛ موضعی که از سوی دولت لبنان به عنوان "دخالت آشکار و غیرقابل‌قبول" محکوم شده است.
علی‌اکبر ولایتی، مشاور ارشد خامنه‌ای، پیش‌تر طرح خلع سلاح حزب‌الله را "تسلیم شدن در برابر خواست آمریکا و اسرائیل" توصیف کرده بود. عباس عراقچی، وزیر امورخارجه نیز علنا گفته بود که "حزب‌الله تن به خلع سلاح نخواهد داد." وزارت خارجه لبنان ضمن محکوم کردن مداخلات مقامات ایرانی به آنها توصیه کرده بود که "به مشکلات مردم خود" رسیدگی کنند.
لاریجانی پیش از ترک تهران به تلویزیون جمهوری اسلامی گفت: «همکاری ما با دولت لبنان دیرینه و عمیق است. درباره مسائل مختلف منطقه‌ای با مقامات و شخصیت‌های لبنانی مشورت می‌کنیم. در این موضوع خاص نیز در حال گفت‌وگو هستیم.»
او افزود: «مواضع ما در لبنان روشن است. وحدت ملی لبنان باید در هر شرایطی حفظ شود. استقلال لبنان برای ما اهمیت دارد و ما از آن حمایت می‌کنیم.»
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، نیز روز دوشنبه اعلام کرد که سفر لاریجانی با هدف "کمک به حفظ صلح در منطقه خاورمیانه" انجام می‌شود. او افزود: «ایران حق لبنان برای دفاع از خود در برابر تجاوز اسرائیل را به رسمیت می‌شناسد و تأکید می‌کنیم که این دفاع بدون توانمندی‌های نظامی و تسلیحات، ممکن نیست.»
پیش از آغاز جنگ با اسرائیل، حزب‌الله از نظر تسلیحاتی حتی از ارتش لبنان نیز قوی‌تر بود. محبوبیت این گروه تا حد زیادی به دلیل مقاومت علیه اسرائیل شکل گرفته بود؛ کشوری که از سال ۱۹۸۲ تا ۲۰۰۰ بخش‌هایی از جنوب لبنان را در اشغال داشت.
فشار برای خلع سلاح حزب‌الله پس از جنگ در سال گذشته با اسرائیل افزایش یافته است. این جنگ حزب‌الله را، که زمانی نیرویی قدرتمند در عرصه سیاسی و نظامی لبنان بود، به‌شدت تضعیف کرده است.
همچنین، این فشارها در سایه خواست آمریکا، احزاب ضد حزب‌الله در لبنان و نگرانی‌ها از تشدید حملات اسرائیل در صورت باقی ماندن تسلیحات در دست این گروه، افزایش یافته‌اند.
وضعیت گروه‌های شبه‌نظامی در عراق
گروه‌های شبه نظامی عراقی متحد ایران در زمان جنگ ۱۲ روزه هیچ گونه تحرک نظامی نداشتند و عملا ایران را در مقابل حملات اسرائیل و سپس بمباران تاسیسات اتمی‌اش توسط آمریکا تنها گذاشتند.
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق روز شنبه ۹ اوت در یک همایش عشایری از قبایل این کشور خواست که از حاکمیت قانون و دستگاه قضایی عراق حمایت کنند و تاکید کرد که هیچ توجیهی برای وجود هرگونه سلاح خارج از نهادهای دولتی وجود ندارد.
السودانی افزود: «با توجه به وضعیت باثبات کنونی، هیچ توجیهی برای وجود هرگونه سلاح خارج از نهادها وجود ندارد و قبایل باید از حاکمیت قانون و دستگاه قضایی حمایت کنند. دولت نیز در برنامه خود متعهد شده وقتی که نیاز به حضور ائتلاف بین‌المللی مبارزه با داعش از بین برود،به آن پایان دهد.»
نخست‌وزیر عراق تاکید کرد که دولت "نمی‌خواهد عراق با کشورهای منطقه و جهان در حالت قطع رابطه باشد و عراق نمی‌تواند در انزوا قرار گیرد."
همزمان با تاکید نخست‌وزیر عراق بر ضرورت انحصار سلاح در دست نهادهای قانونی، دولت عراق اعلام کرد که تعدادی از اعضای گروه شبه‌نظامی موسوم به "کتائب حزب‌الله" که از جمله گروه‌های تحت حمایت حکومت ایران محسوب می‌شود محاکمه خواهند شد. بر اساس بیانیه دولت عراق که روز شنبه ۹ اوت منتشر شد، این تصمیم در واکنش به حمله دو هفته گذشته به یک دفتر دولتی در جنوب بغداد اتخاذ شده است.
در آن حمله سه تن از جمله یک مأمور پلیس کشته شدند. مقام‌های عراقی مسئولیت این اقدام را با گروه کتائب حزب‌الله می‌دانند.
با وجود این که این گروه، در حال حاضر همچون سایر گروه‌های نظامی و شبه‌نظامی وابسته به حکومت ایران، در چارچوب حشد الشعبی، به نیروهای امنیتی رسمی دولت عراق پیوسته است، اما ناظران بر این باورند که اقدامات خودسرانه اعضای آن همچنان ادامه دارد.