عفو بین‌الملل: حمله اسرائیل به اوین مصداق جنایت جنگی است
۱۴۰۴ تیر ۳۱, سه‌شنبه
سازمان عفو بین‌الملل روز سه‌شنبه ۲۲ ژوئیه (۳۱ تیرماه) با انتشار یک گزارش تحقیقی مفصل اعلام کرد که حملات هوایی عمدی ارتش اسرائیل به زندان اوین نقض فاحش حقوق بشر بوده و باید به عنوان "جنایت جنگی" مشمول پیگرد کیفری شود.
مقام‌های اسرائیل حمله هوایی روز دوم تیرماه (۲۳ ژوئن) به زندان اوین در تهران را "حمله‌ای هدفمند" علیه "نماد سرکوب مردم ایران" خوانده و اعلام کرده بودند که در این زندان "عملیات اطلاعاتی علیه دولت اسرائیل" انجام می‌شود.
به گزارش عفو بین‌الملل، فیلم‌های تأییدشده، تصاویر ماهواره‌ای و مصاحبه این سازمان حقوق بشری با شاهدان عینی، خانواده‌های زندانیان و مدافعان حقوق بشر نشان می‌دهد که ارتش اسرائیل چندین حمله هوایی به زندان اوین انجام داده و موجب کشته و زخمی شدن ده‌ها غیرنظامی و تخریب و ویرانی گسترده در دست‌کم شش نقطه از این مجموعه زندان شده است.
حمله در زمان ملاقات زندانیان با خانواده‌ها
طبق تحقیقات این سازمان حقوق بشری، حمله مزبور در ساعات کاری روز و در وقت ملاقات زندانیان با خانواده‌ها انجام شده؛ زمانی که بسیاری از بخش‌های زندان مملو از غیرنظامیان بوده است. ارتش اسرائیل نیز خود ساعاتی بعد حمله به این زندان را تأیید کرد و مقام‌های ارشد اسرائیلی در شبکه‌های اجتماعی به آن افتخار کردند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
به گفته مقام‌های ایرانی، در جریان این حمله دست‌کم ۸۰ غیرنظامی، از جمله ۷۹ مرد و زن و یک پسربچه پنج‌ساله، کشته شده‌اند.
گزارش تاکید می‌کند که بر اساس حقوق بین‌الملل، زندان‌ها و بازداشتگاه‌ها جزو اهداف غیرنظامی محسوب می‌شوند و هیچ مدرک معتبری نیز وجود ندارد که زندان اوین هدف مشروع نظامی بوده باشد.
درخواست از کشورها برای استفاده از "اصل صلاحیت جهانی"
اریکا گووارا روساس، مدیر ارشد بخش پژوهش، سیاست‌گذاری و کارزارهای عفو بین‌الملل، گفت: «شواهد، دلایل معقولی را در تایید این مسئله فراهم می‌کنند که ارتش اسرائیل گستاخانه و عمدی به ساختمان‌های غیرنظامی حمله کرده است. هدف قرار دادن اهداف غیرنظامی طبق قوانین بشردوستانه بین‌المللی اکیداً ممنوع است. انجام عمدی و آگاهانه چنین حملاتی مصداق جنایت جنگی است.»
طبق برآورد عفو بین‌الملل، زندان اوین در زمان حمله بین ۱۵۰۰ تا دو هزار زندانی، از جمله مدافعان حقوق بشر، مخالفان سیاسی حکومت، اعضای اقلیت‌های دینی تحت ستم و دوتابعیتی‌ها و شهروندان خارجی که غالباً به عنوان ابزار چانه‌زنی دیپلماتیک از آنها استفاده می‌شود، را در خود جای داده بود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
اریکا گووارا روساس گفت: «نیروهای اسرائیلی باید می‌دانستند که هرگونه حمله هوایی به زندان اوین می‌تواند باعث آسیب گسترده به غیرنظامیان شود.»
این مدیر ارشد عفو بین‌الملل در ادامه از نهادهای قضایی در سراسر جهان خواسته است "تا اطمینان یابند که تمام مسئولان این حمله مرگبار، با استفاده از اصل صلاحیت جهانی، به دست عدالت سپرده می‌شوند."
"اصل صلاحیت جهانی" این امکان را در حقوق کیفری بین‌المللی فراهم می‌کند که هر کشوری بتواند در مورد جنایات بسیار سنگینی چون نسل‌کشی، جنایت جنگی یا جنایت علیه بشریت، وارد اقدام قضایی شود.
کشته و زخمی شدن ده‌ها غیرنظامی
به گفته عفو بین‌الملل، حملات اسرائیل باعث تخریب دست‌کم شش نقطه در بخش‌های جنوبی، مرکزی و شمالی زندان اوین شده است.
طبق این گزارش، این حملات نقاط متعددی از زندان اوین را با فاصله‌ای بیش از ۵۰۰ متر از هم هدف قرار داده که به تخریب یا آسیب دیدن چندین ساختمان و تأسیسات درون این مجموعه و نیز ساختمان‌های مسکونی اطراف آن انجامیده است.
به گزارش عفو بین‌الملل، مقام‌های ایران تا این لحظه هویت ۵۷ غیرنظامی کشته‌شده در حمله مزبور، از جمله پنج مددکار اجتماعی زن، ۱۳ سرباز وظیفه که نگهبان یا کارمند زندان بوده‌اند، ۳۶ کارمند دیگر زندان شامل ۳۰ مرد و ۶ زن و نیز فرزند یکی از مددکاران اجتماعی را منتشر کرده‌اند.
عفو بین‌الملل می‌گوید، حتی بازجویی از متهمان به جاسوسی برای اسرائیل یا حضور مأموران اطلاعاتی جمهوری اسلامی در محوطه زندان، طبق قوانین بشردوستانه بین‌المللی، زندان اوین را به یک هدف مشروع نظامی تبدیل نمی‌کند.
هنجارهای بین‌المللی
گزارش تاکید می‌کند که بر اساس حقوق بشردوستانه بین‌المللی، حمله مستقیم به غیرنظامیان و اهداف غیرنظامی ممنوع است. حمله تنها می‌تواند علیه جنگجویان و اهداف نظامی انجام شود.
به گفته عفو بین‌الملل، نیروهای مهاجم وظیفه دارند تمام اقدامات ممکن را برای حفاظت از غیرنظامیان، از جمله تمایز قائل شدن میان اهداف نظامی و غیرنظامی، انجام دهند و حتی در حمله به یک هدف مشروع نظامی نیز، اگر آسیب به غیرنظامیان نامتناسب باشد، حمله نباید صورت گیرد.
عفو بین‌الملل در گزارش خود نام بسیاری از غیرنظامیان کشته‌شده بر اثر حمله هوایی اسرائیل به زندان اوین را منتشر کرده است.
این گزارش تفصیلی بر اساس تحلیل ۲۲ ویدئو و ۵۹ عکس تاییدشده، بررسی اظهارات مقام‌های اسرائیلی و ایرانی، مصاحبه با ۲۳ نفر در داخل و خارج از ایران، از جمله با هفت تن از بستگان زندانیان و یک فرد ساکن در اطراف اوین، دو منبع مطلع از وضعیت دو قربانی، دو روزنامه‌نگار و ۱۱ زندانی سابق، از جمله مخالفان جمهوری اسلامی و مدافعان حقوق بشر که اطلاعات خود را از زندانیان، خانواده‌هایشان، کارکنان زندان و امدادگران حاضر در محل کسب کرده‌اند، تهیه شده است.
این سازمان حقوق بشری همچنین از یک منبع فایل‌های صوتی ضبط‌شده از چهار تماس تلفنی میان چهار زندانی و خانواده‌هایشان در ساعات پس از حمله را به دست آورده و از آنها در تهیه گزارش تفصیلی خود استفاده کرده است.
طبق اعلام مقام‌های جمهوری اسلامی، دست‌کم ۱۱۰۰ نفر در ایران، از جمله ۱۳۲ زن و ۴۵ کودک در جریان جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل کشته شده‌اند. همچنین به گفته وزارت بهداشت اسرائیل، دست‌کم ۲۹ نفر از جمله زنان و کودکان، در این کشور بر اثر حملات موشکی جمهوری اسلامی جان باختند.