عراقچی: درخواست همکاری آژانس را شورای امنیت ملی بررسی می‌کند
۱۴۰۴ تیر ۲۱, شنبه
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران می‌گوید، همکاری این کشور با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی متوقف نشده و به دلیل تحولاتی که رخ داده در آینده شکل جدیدی پیدا خواهد کرد.
در حالی که تنها کم‌تر از ۱۰ روز از تصویب قانون محدود کردن سطح همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سوی مجلس شورای اسلامی می‌گذرد عراقچی در نشست روز شنبه ۲۱ تیر با سفیران، کارداران و روسای نمایندگی‌های دیپلماتیک خارجی و بین‌المللی مستقر در تهران در ساختمان وزارت امور خارجه گفت: «هیچ توافقی هم با آمریکا بدون به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی [اورانیوم] در کار نخواهد بود.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
این سخنان در حالی مطرح شده که پس از پنج دور مذاکره بین ایران و آمریکا پیشرفتی در حل اختلافات بین دو طرف دیده نشده و هر دو همچنان بر خواست‌هایشان پافشاری می‌کنند. جمهوری اسلامی غنی‌سازی را رها نمی‌کند و آمریکا نیز حاضر به پذیرش غنی‌سازی در داخل خاک ایران نیست.
البته پیش از این عراقچی در مقاله‌ای در روزنامه بریتانیایی فایننشال تایمز مدعی شده بود که ایران و ایالات متحده پس از پنج دور مذاکره در آستانه یک "گشایش تاریخی" بودند که حمله اسرائیل به ایران همه چیز را نقش بر آب کرد و معادلات را تغییر داد.
بیشتر بخوانید: تعلیق همکاری با آژانس؛ گامی به سوی انزوا یا استراتژی فشار؟
وزیر امور خارجه در این نشست که برای نخستین بار پس از آتش‌بس با اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه با سفرای خارجی برگزار شد، به موضوع مذاکرات پرداخت و تصریح کرد، در صورتی که مذاکراتی شکل بگیرد، موضوعش فقط برنامه هسته‌ای ایران و "ایجاد اطمینان درباره ماهیت صلح‌آمیز آن، در مقابل رفع تحریمها خواهد بود."
او گفت: «هیچ موضوع دیگری مانند توانمندی‌های نظامی و دفاعی، در دستور کار مذاکره نخواهد بود.»
عدم اشاره مستقیم به بازگشت بازرسان آژانس
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از آغاز جنگ اسرائیل و ایران، بازرسان خود را به دلایل امنیتی از ایران خارج کرد.
وزیر امور خارجه ایران درباره این موضوع که چه زمانی بازرسان آژانس اجازه خواهند داشت از مراکز هسته‌ای دیدار کنند، بدون اشاره مستقیم به بازگشت بازرسان اظهار داشت: «اینکه بازرسان آژانس بتوانند به مراکز هسته‌ای نزدیک شوند برای ما هم جنبه امنیتی دارد و هم ایمنی خود بازرسان مطرح است که باید بررسی شود.»
او خطر اشاعه مواد رادیواکتیو در سایت‌های هسته‌ای که هدف حملات اسرائیل و آمریکا قرار گرفته‌اند را "جدی" خواند.
بیشتر بخوانید: آکسیوس: پوتین در خفا ایران را به پذیرش غنی‌سازی صفر تشویق می‌کند
این اظهارات در حالی مطرح شده که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران مصوبه اخیر مجلس برای محدود کردن سطح همکاری با آژانس را برای اجرا ابلاغ کرده است.
تصویب این قانون نگرانی‌ها از "فاصله گرفتن تدریجی ایران و آژانس" را افزایش داده است.
"مکانیسم ماشه" و تهدید کشورهای اروپایی
عباس عراقچی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع امکان استفاده از مکانیسم ماشه که به بازگرداندن تمامی تحریم‌های سازمان ملل متحد منجر خواهد شد نیز اشاره کرد.
او گفت: «اروپایی‌ها در چند ماه گذشته و به‌خصوص در روزهای اخیر اشاره‌هایی به برگرداندن خودکار تحریمها علیه ایران داشتند اما این بزرگ‌ترین اشتباهی است که می‌توانند انجام دهند.»
او چنین اقدامی را "پایان نقش اروپا در پرونده هسته‌ای ایران" خواند و افزود: «اگر اروپا به این سمت برود، حل‌وفصل موضوع هسته‌ای جمهوری اسلامی دشوارتر می‌شود و حتی شاید منجر به پایان روابط دوجانبه شود.»
مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) بندی در توافق هسته‌ای موسوم به برجام با جمهوری اسلامی است که به کشورهای طرف توافق این اجازه را می‌دهد، در صورت نقض تعهدات از سوی ایران روند بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل را آغاز کنند.
خبرگزاری رویترز اخیرا به نقل از یک منبع دیلپماتیک فرانسه گزارش داده بود که قدرت‌های اروپایی در صورت عدم حصول توافقی جامع با جمهوری اسلامی که متضمن منابع امنیتی اروپا باشد، مجبور به بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران خواهند شد.
انتظار ایران از سازمان ملل برای محکوم کردن حملات
عباس عراقچی در این نشست از سازمان ملل انتقاد کرد که چرا حملات آمریکا و اسرائيل به ایران را محکوم نکرده است.
او گفت: «بیش از ۱۲۰ کشور حملات آمریکا و اسرائیل به ایران را محکوم کردند اما ما انتظار داشتیم سازمان ملل این حملات را محکوم می‌کرد که به دلیل جلوگیری آمریکا و چند عضو دیگر این کار صورت نگرفت.»
وزیر امور خارجه ایران محکوم نکردن این حملات از سوی شورای حکام آژانس را نیز مورد انتقاد قرار داد و گفت: «در این حملات تاسیسات ایران آسیب دید اما نظام عدم اشاعه و حقوق بین‌الملل بیشتر آسیب دید. این خسارتی برای جامعه بین‌الملل و حقوق بین‌الملل است.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
او همچنین با بیان اینکه "روزهای سختی در جریان جنگ ۱۲ روزه بر سفرا و کارداران مقیم تهران" گذشت، خطاب به دیپلمات‌های حاضر گفت: «ترک ایران از سوی شما قابل فهم بود و از حضور مجدد شما استقبال می‌کنیم.»
برخی از سفارتخانه‌ها، از جمله سوئیس که حافظ منافع ایالات متحده در ایران است و همچنین آلمان، روسیه و هلند در جریان جنگ ۱۲ روزه فعالیت عادی خود در ایران را تعطیل کردند اما با شروع آتش‌بس بسیاری از آنها مجددا گشایش یافتند.
عراقچی در عین حال با تاکید دوباره بر این موضوع که "هیچ راهی جز بازگشت به دیپلماسی وجود ندارد" افزود: «ایران کماکان آمادگی دارد از مسیر دیپلماسی اطمینان ایجاد کند اما قبل از آن، طرف‌های مقابل باید اطمینان دهند که خواهان مذاکره هستند.»
در حالی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا از امکان شروع قریب‌الوقوع دور جدید مذاکره کشورش با ایران خبر داده ادامه این مذاکرات که از اوایل فروردین امسال آغاز شد، همچنان در وضعیت نامعلومی قرار دارد.