طرح تبدیل قطعه ۴۱ بهشتزهرا به پارکینگ؛اعتراض عفو بینالملل
۱۴۰۴ شهریور ۱, شنبه
سازمان عفو بینالملل روز شنبه ۱ شهریور (۲۳ اوت) در بیانیه‌ای که در حساب کاربری این سازمان در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) منتشر شد، به ساخت پارکینگ بر روی قبور اعدام‌شدگان در قطعه ۴۱ بهشت زهرای تهران اعتراض کرد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌وله
در این بیانیه، عفو بینالملل این اقدام را "یادآوری تلخ دیگری از مصونیت سیستماتیک مقامات حکومت ایران در قبال جنایت علیه بشریت" در آن دوره دانسته است.
به گفته عفو بینالملل، داوود گودرزی، معاون شهردار تهران، به‌طور رسمی تائید کرده است که تخریب قبرها در قطعه ۴۱ بهشت زهرا با مجوز رسمی انجام می‌شود. این اقدام در ادامه محدودیت‌های چند دهه‌ای است که خانواده‌های قربانیان را حتی از کاشت گل یا بازسازی سنگ‌قبرهای ویران‌شده منع کرده بود.
نابودی صحنه جرم
عفو بینالملل در ادامه بیانیه خود تاکید می‌کند که قبرهای فردی و دسته‌جمعی قربانیان اعدام‌های دهه ۶۰ (۱۹۸۰ میلادی) در حقیقت "صحنه‌های جرم" محسوب می‌شوند و باید با روش‌های علمی و تخصصی نبش قبر و مستندسازی شوند تا شواهد آنها حفظ گردد.
به گفته این نهاد بین‌المللی حقوق بشر "نابودکردن این محل‌ها، به معنای پنهان‌سازی مدارک جنایات و مانع‌تراشی در مسیر تحقق حق مردم و خانواده‌ها برای دستیابی به حقیقت، عدالت و جبران خسارت است".
تخریب مستمر در دهه‌های اخیر
بر اساس مستندات عفو بینالملل، مقامات ایران در سال‌های گذشته نیز قبرهای قربانیان دهه ۶۰ را با بولدوزر، ساخت ساختمان و جاده، تخلیه زباله یا ایجاد قبرهای جدید بر روی آنها تخریب کرده‌اند.
این روند تنها به قربانیان دهه ۶۰ محدود نمانده است. مقامات همچنین سنگ‌قبر اعضای اقلیت بهایی و افراد کشته‌شده در جریان اعتراضات ۲۰۲۲ موسوم به زن، زندگی، آزادی را نابود کرده و یا مورد بی‌حرمتی قرار داده‌اند.
عفو بینالملل در پایان بیانیه خود از مقامات جمهوری اسلامی خواسته است فورا به "تخریب و بی‌حرمتی به گورهای فردی و جمعی" پایان دهند و حقوق خانواده‌ها برای خاکسپاری عزیزانشان با کرامت و احترام را رعایت کنند.
"روایت متروکه‌ترین قطعه بهشتزهرا"
قطعهٔ ۴۱ بهشت زهرا به "قطعهٔ اعدامی‌ها" یا "قطعهٔ سوخته" معروف است.
تخریب محل دفن مخالفان جمهوری اسلامی قدمتی دیرینه دارد و تاکنون نیز بارها این موضوع سبب محکومیت نظام جمهوری اسلامی در مجامع بین‌المللی و در میان نهادهای مدافع حقوق بشر بوده است.
رسانه‌های داخلی نیز به دلیل گستردگی جنایتی که انجام گرفته و سانسور مطبوعات کم‌تر درباره قطعه ۴۱ نوشته‌اند.
با این‌حال از برخی گزارش‌ها که در سال‌های گذشته در ایران منتشر شده می‌توان به قسمتی از متن یک گزارش خبرگزاری مهر تحت عنوان "روایت متروکه‌ترین قطعه بهشتزهرا" اشاره کرد که نوشته است: «اکثر سنگ‌قبرها کاملاً خرد شده‌اند و به‌سختی می‌شود نوشته‌های رویشان را خواند. بعضی به‌جای سنگ، روی مزار، یک درِ کوچک آهنی گذاشته‌اند. قبر دیگر هیچ نشانه‌ای ندارد، جز سنگ‌های کوچکی که دورتادور سنگ‌قبر فرضی چیده شده. بعضی دیگر هم مزار سیمانی درست کرده‌اند. بین قطعه‌سنگ‌های هیچ قبر شکسته‌ای، تصویری از متوفی نیست و فقط اسم و فامیل نوشته شده که آن هم با سنگ‌ها درهم‌شکسته. در فضای سنگین این قطعه، همه محتاطانه سعی کرده‌اند کمترین کلمات را روی سنگ‌قبر بنویسند.»
گزارش مهر چندین سال پیش منتشر شد و با گذشت زمان و گستردگی ابعاد سرکوب‌ها، روش تخریب قبور مخالفان جمهوری اسلامی نیز اکنون با گذشته متفاوت است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
تجربه‌های پیشین در بهشتزهرا، از جمله شامل شکستن سنگ‌ها، جابه‌جایی ردیف درختان و پنهان‌کردن نشانی مزارها بوده است ولی اکنون احداث پارکینگ آن هم با دریافت مجوز رسمی از شهرداری هدفی جز "پاکسازی حافظه عمومی" ندارد.