حذف چهار صفر از واحد پول ایران، بازگشت قِران برای "هویت" آن
۱۴۰۴ مرداد ۱۳, دوشنبه
به گزارش رسانه‌های ایران، با "رفع" ایرادات شورای نگهبان به "قانون پولی و بانکی" راه برای حذف چهار صفر از واحد پول ملی هموار شد. اگر این قانون در مجلس به تصویب نهایی برسد، ریال واحد پولی ایران باقی می‌ماند و هر ریال جدید معادل ۱۰ هزار ریال فعلی (هزار تومان) خواهد بود. واحد خرد ریال نیز "قِران" نام خواهد گرفت. هر ۱۰۰ قران یک ریال است. به باور کارشناسان این تغییرات در بهترین حالت شاید به ساده‌سازی محاسبات مالی تاثیرات روانی و "مثبت" منجر شود. اما بدون إصلاحات ساختاری در اقتصاد و نظام پولی ایران، نقشی در کاهش تورم و گرانی بازی نمی‌کند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
این سیاست پولی عمدتا در مواردی به کار گرفته می‌شود که بر اثر نرخ بالای تورم و کاهش شدید ارزش پول اعتبار پول ملی به شدت کاهش یافته است. مانند همین حالا که در ایران واحد پول ریال نقشی در محاسبات و مراودات روزمره بازی نمی‌کند. به عبارتی یک اقدام نمادین و در بهترین حالت برای حفظ "اعتبار" پول ملی در مقایسه با سایر ارزها به شمار می‌رود.
بیشتر بخوانید:حذف صفر از پول ملی؛ مبارزه برای بقا یا اصلاحات اقتصادی؟
وب‌سایت رویداد۲۴ درباره بازگشت "قِران" به عنوان واحد خرد ریال جدید نوشت: «این بازگشت تاریخی البته بیش از آنکه کارکرد اقتصادی ملموس داشته باشد، نقش نمادین و "هویتی" ایفا می‌کند.» این که چرا باید قِران عهد قاجار نقش "هویتی" برای مردم داشته باشد، روشن نیست.
این طرح اولین بار در سال ۹۸ و از سوی دولت حسن روحانی، رئیس جمهور پیشین ایران پیشنهاد شد. پس از چند سال توقف و سکوت مجددا در مجلس یازدهم در دستور کار قرار گرفت و حال با چراغ سبز شورای نگهبان به تصویب نهایی نزدیک شده است.
مزایایی هم دارد؟
به خاطر تورم بالا و سقوط ارزش ریال، واحد پولی جدید ممکن است بتواند به تسهیل معاملات برای کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان کمک کند. علاوه بر این حذف صفرها از پول می‌تواند تصویر ریال را بهبود بخشد و اثر روانی تورم مزمن را کاهش دهد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
اما به گفته اقتصاددان‌ها هیچ‌اثری بر روی مشکلات پایه‌ای اقتصاد مانند تورم، ارزش ذاتی پول، نقدینگی، تولید ناخالص ملی و بیکاری نخواهد داشت. زیرا این متغیرهای خاص وابسته به فاکتورهای مشخص اقتصادی هستند که هیچ‌یک ارتباطی به وجود یا حذف ظاهری صفرهای پول ندارند.
در شبکه‌های اجتماعی سیاست پولی جدید به طنز نیز گرفته شد.
علاوه بر این آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم برای اجرای این طرح و چاپ پول جدید زمان‌بر است. برآورد بانک مرکزی ایران این است که دوره گذار حدود ۲ تا ۵ سال طول می‌کشد.
اقتصاددان‌ها به مشکلات دیگری نیز اشاره کرده‌اند؛ تغییر واحد پول بدون کنترل تورم و انضباط مالی حتی ممکن است موجب "سردرگمی" در بازارها شود و مشکلات حسابداری و هزینه‌های اضافی را به دنبال داشته باشد.
برخی در شبکه‌های اجتماعی به این سردرگمی اشاره کرده‌اند.
نام ارزش پول را احیا نمی‌کند
پیشتر آرزو کریمی، روزنامه‌نگار اقتصادی به دویچه‌وله در این باره گفته بود: «حذف صفرهای پول ملی از طرفی باعث تحمیل هزینه‌به تولیدکنندگان و تجار شده و از سوی دیگر حسابداران را در بررسی اختلاف و مقایسه صورت‌های مالی جدید با قدیم دچار چالش و پیچیدگی و اتلاف وقت می‌کند.»
بیشتر بخوانید:سقوط تاریخی ریال ایران؛ دلار از مرز ۱۰۳ هزار تومان عبور کرد
رویداد۲۴ به نقل از کارشناسان این اقدام را "آرایش واحد پولی روی صورت اقتصاد زخمی" ایران توصیف کرده است. آنها در مورد بازگشت نام "قران" نیز می‌گویند در شرایطی که قدرت خرید مردم به شدت پایین آمده و تورم و گرانی بدون وقفه بالا می‌رود، آنچه بیش از تغییر نام پول مهم است، احیای ارزش واقعی آن است.