مذاکرات تهران و تروئیکای اروپایی در استانبول برگزار می‌شود
۱۴۰۴ تیر ۳۰, دوشنبه
اسماعیل بقایی، سخنگوی جمهوری اسلامی شامگاه یکشنبه ۲۰ ژوئیه (۲۹ تیر) در گفت‌وگو با صدا و سیمای جمهوری اسلامی از برگزاری دور جدید میان تهران و سه کشور اروپایی طرف برجام (آلمان، فرانسه و بریتانیا)، موسوم به تروئیکای اروپایی خبر داد. او اعلام کرد که این مذاکرات روز جمعه ۲۵ ژوئیه (۳ مرداد) در استانبول در ترکیه انجام خواهند گرفت.
بقایی افزود که این نشست در سطح معاونان وزیر خارجه برگزار خواهد شد و در آن از جمله مجید تخت روانچی و کاظم غریب‌آبادی حضور خواهند داشت. پیش از آن نیز خبرگزاری تسنیم (وابسته به سپاه پاسداران) گزارش داده بود که جمهوری اسلامی با تروئیکای اروپایی در مورد انجام مذاکره توافق کرده، اما رایزنی‌ها در باره زمان و مکان آن ادامه دارد.
فرانسه، آلمان و بریتانیا پیش از این خواستار بازگشت جمهوری اسلامی به مذاکرات هسته‌ای شده و هشدار داده‌اند که در صورت عدم کسب توافق هسته‌ای با تهران تا پایان ماه اوت (۹ شهریور ماه) "مکانیسم ماشه" را فعال کرده و تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را بازمی‌گردانند.
اندکی پیش از اعلام زمان و مکان دقیق مذاکرات آتی مقام‌های ایران با سه کشور اروپایی عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در نامه‌ای به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحده در مورد فعال شدن احتمالی "مکانیسم ماشه" علیه ایران هشدار داد.
او با انتشار پستی در شبکه اکس (توئیتر سابق) ضمن اعلام خبر ارسال این نامه به سازمان ملل نوشت، "سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) از هیچ مشروعیت حقوقی، سیاسی و اخلاقی برای فعال‌کردن سازوکارهای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ برخوردار نیستند".
عراقچی این سه کشور اروپایی را به پشتیبانی از حملات نظامی اخیر اسرائیل و ایالات متحده علیه ایران و همچنین نقض أصول برجام و پایبندی به تعهدات خود متهم کرد. او افزود که آلمان، فرانسه و بریتانیا "عملا جایگاه شرکت‌کننده در برجام را از دست داده و هر کوششی [از سوی آنان] برای احیای قطعنامه‌های لغوشده بی‌اعتبار و از لحاظ حقوقی باطل است".
وزیر خارجه ایران پیش از آن به موضوع مذاکرات میان تهران و واشنگتن پرداخته و تأکید کرده بود که ایران در صورتی به میز مذاکره [با ایالات متحده] باز می‌گردد که شاهد "اراده واقعی و جدی" آمریکا برای رسیدن به "یک راه‌حل برد−برد" باشد.
او در مصاحبه‌ای با شبکه "سی‌جی‌تی‌ان" چین گفت بود، بازگشت به مذاکره و دستیابی به توافق در صورتی اتفاق خواهد افتاد که "گزینه نظامی کنار گذاشته شود، رو به جلو حرکت کنیم و به دنبال یک راه‌حل از مسیر مذاکره باشیم".
در هفته گذشته مقامات اروپایی ضمن اشاره به ادامه تلاش‌ها برای ادامه مذاکرات با ایران در مورد فعال کردن "مکانیسم ماشه" هشدار داده بودند.
بیشتر بخوانید: مکانیسم ماشه؛ شمشیر داموکلس بر سر اقتصاد ایران
از جمله یوهان واد‌ه‌فول، وزیر امور خارجه آلمان تأکید کرد، "اروپایی‌ها مصمم هستند که همه تلاش خود را برای دستیابی به یک راه‌حل دیپلماتیک به کار گیرند". او در عین حال تصریح کرد، "اگر مذاکرات شکست بخورد، اروپایی‌ها به همان اندازه مصمم‌اند (...) که مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها را فعال کنند".
مکانیسم ماشه یا "اسنپ‌بک" سازوکاری حقوقی در توافق هسته‌ای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است. این سازوکار به اعضای امضاکننده برجام امکان می‌دهد در صورت ادعای نقض تعهدات توسط ایران، تحریم‌های پیشین سازمان ملل، شامل شش قطعنامه تحریمی بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ را به‌طور خودکار بازگردانند.
ویژگی کلیدی این مکانیسم، "وتوی معکوس" است که مانع از وتوی بازگشت تحریم‌ها توسط اعضای دائم شورای امنیت، مانند چین یا روسیه می‌شود.