گرمازدگی و سکته گرمایی؛ در حالات اضطرار چه باید کرد؟
۱۴۰۴ تیر ۵, پنجشنبه
هرچند در برخی مناطق جهان مانند افغانستان مردم به گرمای تابستانی عادت دارند، اما در مواقعی گرما نفس‌گیر و تبدیل به یک مشکل صحی می‌شود. هرگاه در چنین دمایی انسان مدت طولانی در معرض تابش خورشید قرار گیرد دچار گرمازدگی می‌شود. آن‌هایی که در گرمای شدید در زیر نور آفتاب کار می‌کنند در خطر سکته گرمایی قرار دارند.
گرمازدگی چیست؟
قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید یا موج شدید گرما باعث گرم شدن بیش از حد بدن می‌شود که به آن گرمازدگی می‌گویند.
گرمازدگی یک بیماری مرتبط با گرما است اما به اندازه سکته گرمایی شدید و خطرناک نیست، اما در صورتی که اقدامات مقتضی گرفته نشود ممکن است بسیار جدی گردد.
بیشتر بخوانید: چگونه در برابر موج گرما از خود محافظت کنیم؟
سردردی معمولاَ نخستین نشانه گرمازدگی است. در چنین حالتی بدن گرم و صورت سرخ می‌شود، انسان عرق می‌کند و حرکاتش آهسته می‌شود. علاوه بر این، کسی که دچار گرمازدگی شود احساس خستگی و تهوع دارد و ممکن است استفراغ کند. سرگیجی و ضعف کردن دیگر علایم این حالت است.
آما نکته غیرمنتظره این است که در برخی افراد دچار گرمازدگی جلد بدن گرم نمی‌شود، بلکه برعکس سرد است.
در صورت گرمازدگی چه باید کرد؟
در گام نخست، کسانی که دچار گرمازدگی می‌شوند باید فوراَ از معرض تابش نور آفتاب دور شوند، در سایه یا جای سرد بروند و به زودی ممکن آب بنوشند. لباس‌های خنک و مرطوب در سرد کردن بدن کمک می‌کند. علاوه بر این، افراد دچار سرمازدگی باید به میزان کافی مایعات بنوشند تا میزان آب بدن به حالت عادی برگردد. آب سرد یا نوشیدنی‌های که برای ورزش تهیه می‌شوند می‌توانند نمک‌های ضایع شده بدن را دوباره پوره کنند، اما از نوشیدنی‌های حاولی الکل و کافئین باید خودداری شود، چون این نوع نوشیدنی‌ها باعث کم‌آبی بیشتر بدن می‌شود. در غیر آن نیز در روزهای گرم انسان‌ها با عرق کردن مقدار زیاد آب بدن خود را از دست می‌دهند.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
افراد دچار گرمازدگی نیاز دارند که استراحت کنند تا علایم کاهش یابد.
این مهم است که بدانیم در موارد جدی گرمازدگی ممکن است استفراغ شدید، سرگیجی و حتی بیهوشی رخ بدهد. اگر چنین شود، باید به داکتر مراجعه کرد چون ممکن است این نشانه‌های سکته گرمایی نیز باشد.
سکته گرمایی چیست؟
سکته گرمایی خطرناک‌تر از گرمازدگی است و ممکن است زمانی پیش بیاید که کسی در فضای بسیار داغ مصروف فعالیت فیزیکی باشد یا گرمازدگی‌اش به صورت درست تداوی نشده باشد.
وقتی که فضای بیرون بی‌اندازه داغ است، بدن ما گرمای بیشتر از آنچه می‌تواند آزاد کند جذب می‌کند. در چنین حالاتی دمای بدن می‌تواند در ظرف ۱۰ تا ۱۵ دقیقه تا ۴۱ درجه سانتی‌گراد برسد. چنین گرمای بیش از حد پاسخ اشتعالی سراسر بدن را در پی دارد.
بیشتر بخوانید: بیش از ۴۷ هزار نفر در اروپا بر اثر گرما جان باختند
در نتیجه، سیستم موازنه دمای بدن از کار می‌افتد و به گونه مثال تولید عرق در بدن متوقف می‌شود. عرق کردن شیوه‌ای است که بدن خود را با آن سرد می‌کند و اگر متوقف شود، دمای بدن شروع به بالا رفتن می‌کند.
سکته گرمایی خطر حیاتی دارد. علائم آن شامل اختلال در هوشیاری، سردردی، سرگیجی و خواب‌آلودگی است. همچنین تشنج، استفراغ، اسهال و سقوط فشار خون نیز ممکن است بروز کند. سکته گرمایی در فاصله زمانی یک تا شش ساعت بروز می‌کند و اگر به صورت درست تداوی نشود ممکن در ظرف ۲۴ ساعت منجر به مرگ شود.
در کهن‌سالان، بیماران مزمن و کودکان معمولاَ ترکیبی از گرمای زیاد و کاهش مایعات و الکترولیت‌ها منجر به سکته گرمایی می‌شود. در بزرگ‌سالان صحتمند فعالیت جسمی در هوای گرم و آفتابی مانند کار در فضای بیرون ممکن است منجر به سکته گرمایی شود.
در مواجهه با سکته گرمایی چه باید کرد؟
با بروز نخستین نشانه‌های سکته گرمایی باید فوراَ به بخش عاجل خدمات صحی تماس گرفته شود. افرادی که این علائم را دارند باید فوراَ از زیر نور خورشید و فضای گرم دور شده و در جای سرد و سایه قرار بگیرند. بدن باید به زودی ممکن با آب سرد یا لباس‌های تر شده خنک شود و فرد متاثر شده باید فوراَ نوشیدنی مصرف کند. لباس‌های اضافی که به گرم شدن بیشتر بدن منجر شود باید برداشته شود.
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
اگر فرد بی‌هوش باشد اما عادی تنفس کند، تا زمان رسیدن خدمات عاجل صحی باید به حالت ثابت افقی قرار داده شود. تنفس عادی و حالت هوشیاری فرد باید مرتب بررسی شود. اگر فردی با این علائم تنفس عادی نداشته باشد، باید اقدامات کمک‌های اولیه برای نجات شروع شود.
چگونه می‌توان از دچار شدن به این حالات جلوگیری کرد؟
وقتی دمای هوا بیش از حد بالا باشد، سیستم تعادل گرمای بدن ما سریعاَ به حداکثر ظرفیت خود می‌رسد. علاوه بر این، افراد کهن‌سال معمولاَ کم‌تر آب می‌نوشند. در نتیجه بدن به اندازه کافی عرق تولید نمی‌تواند و سرد شدن بدن مشکل می‌گردد.
در بسیاری موارد، بهترین و مطمین‌ترین راه این است که وقتی کسی دچار این حالت می‌شود به داکتر زنگ بزند.
اما بهترین چاره این است که تلاش شود از دچار شدن به گرمازدگی و سکته گرمایی از راه‌های زیر جلوگیری شود: خودداری از قرار گرفتن زیاد در معرض آفتاب و جاهای بسیار گرم خصوصاَ در حوالی ظهر، محافظت از سر در برابر گرما مثلاَ با پوشیدن کلاه رنگ روشن، و نوشیدن کافی مایعات. یک فرد بزرگ‌سال در روزهای بسیار گرم دست کم نیم لیتر آب بیشتر از روزهای عادی ضرورت دارد.