ماهانه ۱۲۰۰ یورو برای هیچ؛ تحقیق تجربی درآمد پایه در آلمان
۱۳۹۹ شهریور ۶, پنجشنبه
علاقمندی به اشتراک در این تحقیق تجربی فوق‌العاده زیاد است. در ظرف یک هفته بیش از یک و نیم میلیون تن ابراز آمادگی کرده اند که در تحقیق گسترده روی درآمد پایه بی‌قید و شرط، شرکت می‌کنند.
سازمان‌دهندگان این تحقیق در نظر دارند که در مجموع ۱۵۰۰ تن را برای این آزمایش تجربی انتخاب کنند که از این میان ۱۲۰ تن برای سه سال تمام، ماهانه ۱۲۰۰ یورو به دست می‌آورند.
در توضیح این پروژه در وب‌سایت مربوطه آمده است: «این اشتراک‌کنندگان هیچ کار دیگری نمی‌کنند به جز این که هفت پرسشنامه آنلاین را در ظرف این سه سال خانه پری کنند.»
این پول از سوی اعانه دهندگانی پرداخت می‌شود که تا حالا تعداد شان به ۱۵۰ هزار تن می‌رسد و دریافت کنندگان آن قرار نیست از این پول مالیه بپردازند.
تا آخر این پروژه هر اشتراک‌کننده مجموعاً ۴۳ هزار و ۲۰۰ یورو به دست می‌آورند که مبلغ مجموع آن برای این پروژه ۵،۲ میلیون یورو می‌شود. مبتکر این پروژه یک سازمان خیریه مستقر در برلین است.
درآمد پایه، یک رویای دور از واقعیت؟
مسئولان سازمان خیریه «درآمد پایه من» معتقدند که درآمد پایه بی قید و شرط، برای همه شهروندان پاسخ به بسیاری مشکلات کنونی خواهد بود. فرض آن‌ها این است که هرگاه مردم با فشار متداوم به دست آوردن پول برای تامین نیازهای شان مواجه نباشند، بیشتر مبتکر می‌شوند و به آزادی و خوشحالی دست می‌یابند.
در این تحقیق تجربی تلاش می‌شود دریافته شود که آیا درآمد پایه بدون قید و شرط واقعاً چنین نتیجه‌ای به باور خواهد آورد. یورگن شوپ از انستیتوت تحقیقات اقتصادی آلمان به دویچه وله گفت: «ما تحلیل می‌کنیم که مردم در دوره‌ای که امنیت تضمین شده مالی دارند، چه کارهایی می‌کنند.»
از جمله سوال‌هایی که او می‌خواهد در این تحقیق تجربی مورد تحلیل قرار دهد، این است: آیا اشتراک‌کنندگان همه این پول‌ها را مصرف می‌کنند یا مبلغ مشخص آن را ذخیره خواهند کرد؟ آیا آن‌ها به کار کردن پایان خواهند داد یا کمتر کار خواهند کرد؟ همچنین آیا آن‌ها به دیگران اعانه و کمک خیریه خواهند داد؟
شوپ می‌گوید که این تحقیق تجربی پاسخ به همه این سوال‌ها را فراهم خواهد ساخت. او استدلال می‌کند که حتی به کمک تجزیه و تحلیل نمونه‌های موی می‌توان تغییر در میزان استرس مردم را تشخیص داد.
موانع ایدیولوژیک
بحث درآمد پایه بدون قید و شرط سال‌هاست که ادامه دارد و جنبه ایدیولوژیک می‌گیرد. سوال مرکزی این است که وقتی مردم مجبور به کار کردن نباشد چه کارهایی خواهند کرد؟ منتقدان درآمد پایه این ایده را
به خیال‌پردازی افراد متمایل به چپ نسبت می‌دهند که می‌خواهند از هزینه کل جامعه مستفید شده و روزگار را به غفلت بگذرانند.
اما حامیان این دیدگاه به این نظرند که درآمد پایه ابزاری برای حل کردن بسیاری مشکلات کنونی و آینده است. آن‌ها استدلال می‌کنند که هرگاه مردم درآمد پایه داشته باشند، تحصیل، پرستاری و کمک به همسایه‌ها پرستیژ بالاتر در جامعه پیدا می‌کنند. علاوه بر این، از این طریق برای اشتغال‌های بیشتری که به خاطر دیجیتالی شدن و خودکار شدن بسیاری کارها از دست می‌روند، روش‌های بهتری ایجاد می‌شود.
آیا پول انسان‌ها را سخاوتمند می‌کند؟
یورگن شوپ از انستیتوت تحقیقات اقتصادی آلمان ابراز امیدواری می‌کند که در این پروژه دریافته شود که درآمد پایه چه تاثیری روی ابتکار و کارآفرینی دارد. او می‌گوید: «ممکن است دریافت‌کنندگان چنین درآمدی آماده تصمیم‌های سخاوتمندانه‌ای برای ایجاد کارهای مستقل و یا دیگر ابتکارات شغلی باشند.»
این در حالی است که بسیاری کارفرمایان مشهوری مانند بیل گیتس، مارک زاکربرگ و جف بیزوس زمانی که شرکت‌های خود را تاسیس کردند به اندازه کافی پول نداشتند.
شعار پروژه درآمد پایه در آلمان این است که «ما می‌خواهیم بدانیم.» میشایل بومایر از این بنیاد خیریه اعتراف می‌کند که در مورد یافته‌های این تحقیق تجربی کمی هیجان‌زده است. او در پیام ویدیویی نشر شده در این وب‌سایت می‌گوید: «ممکن است این پروژه نمونه، تاثیراتی را که ما انتظار داریم ثابت نسازد.»
منتقدان استدلال می‌کنند که یک دوره سه ساله کافی نیست تا نتایج قابل اعتمادی به دست آید که اگر مردم برای باقی عمر شان درآمد پایه داشته باشند چه تغییراتی در رفتار شان پدید خواهد آمد.
عدم حمایت احزاب سیاسی
علاوه بر این، سوال‌های زیاد دیگری وجود دارد که این پروژه نمی‌تواند به آن‌ها پاسخ بگوید. اگر درآمد پایه وجود داشته باشد، قیمت‌ها در بازار چگونه خواهد بود؟ آیا مردم بیمار یا نیازمند نسبت به حالا پول کمتری خواهند داشت؟ و برای تامین این پول، مالیات چه اندازه باید افزایش یابد؟
شوپ اعتراف می‌کند که «مطالعات ما مطمیناً به همه سوال‌های مرتبط با درآمد پایه پاسخ نخواهد گفت.» اما او در تلاش یافتن پاسخ به مهم‌ترین سوال است: پول چه تاثیری بر رفتار مردم دارد؟ او توضیح می‌دهد: «این یک سوال هیجان‌انگیز علمی است که تا حالا در مورد آن تحقیق جدی صورت نگرفته است.»
قبلاً در کشورهای دیگر تحقیق مشابه در مورد درآمد پایه صورت گرفته است. یک تحقیق متمرکز بر بازار کار در فنلند در این رابطه نتایج مبهمی در پی داشت. یک تحقیق مشابه و بزرگ‌تر دیگر در کانادا که با پول دولتی تمویل می‌شد، به دلیل بالا بودن هزینه‌اش بعد از یک دوره کوتاه متوقف شد.
تا حالا حمایت سیاسی از درآمد پایه در آلمان وجود ندارد و هیچ یک از احزاب بزرگ سیاسی این کشور از چنین برنامه‌ای حمایت نکرده است. اخیراً وزیران کار و مالیه آلمان مخالفت خود با درآمد پایه بدون قید و شرط را ابراز داشته اند.
اندریاس بیکر/ ع. ف.