پاکستان جناح سیاسی " آی اِس آی" را منحل ساخت

حمایت وهمکاری " آی اس آی" درمبارزه علیه خطرجهانی القاعده وشکست دادن شورشگری طالبان درافغانستان کشورهمسایه پاکستان ، برای غرب یک امر حیاتی پنداشته می شود. اما منتقدان آی اس آی را دولتی دربین دولت پاکستان می پندارند که جناح سیاسی آن چندین حکومت را دراین کشورواژگون ساخته است و هندوافغانستان همسایگان پاکستان با بی اعتمادی بزرگی نسبت به این دستگاه استخباراتی نگاه می کنند.

شاه محمود قریشی وزیرخارجه پاکستان اعلام داشته است که جناح سیاسی " آی اس آی " منحل شده است . وی این کار را " یک انکشاف مثبت " خوانده است.وی افزوده است: " آی اِس آی" سازمان پربهایی است و می خواهد کاملاً خود را به فعالیتهای ضد تروریستی متمرکزبسازد".

درگزارش گفته نشده است که چه وقت دولت پاکستان چنین تصمیمی گرفته است. پاکستان درسال 1947 تشکیل گردیده است. برای نصف دوران عمرپاکستان ارتش این کشور درراس دولت وحکومت قرار داشته است.بدین مناسبت ، مسائلی که مربوط به امورنظامی ونیروی اتومی پاکستانی می گردند، ازنزدیک مورد دیده بانی متحدان غربی پاکستان قرار دارند.

آخرین فصل حاکمیت نظامیان با شکست احزاب وفادار به رئیس ستاد مشترک ارتش یا لوی درستیز پاکستان جنرال پرویز مشرف درانتخابات ماه فبروی پایان یافت واین منجر به استعفای جنرال نامبرده ازمقام ریاست جمهوری پاکستان درماه آگست امسال گردید.

آصف علی زرداری رئیس جمهور پاکستان ، یوسف رضا گیلانی نخست وزیراین کشور درماه جولای تصمیم شان را برای اعمال کنترول بیشتر برآی اس آی ابرازداشتند. تلاشها برای اینکه این دستگاه استخبارات را جزء تشکیلات وزارت داخله پاکستان بسازند، با مشکلات برخورد. مقامات عالیرتبه پاکستان می گوید که جنرال اشفاق کیانی رئیس ستاد مشترک ارتش یا لوی درستیز پاکستان ، که خود به حیث رئیس " آی اس آی " کار کرده است، ازجمله حامیان برگشت به دموکراسی و حکومت غیرنظامی درپاکستان بوده است. وی تاکید می ورزیده است که ارتش باید به کارخود بپردازد.

پس ازآنکه درنومبرسال گذشته جنرال اشفاق کیانی رئیس ستاد متشرک ارتش یا لوی درستیز پاکستان شد،اقدامات متعددی را انجام داد تا ارتش پاکستان را ازسیاست بیرون بکشد، به شمول آنکه دستور داد همه افسران پستهای غیرنظامی را رها بکنند ومانع آن شد که با سیاستمداران مذاکره بکنند. وی درماه سپتمبر رئیس آی اِس آی را تعیین کرد وچندین تن ازمقامات این دستگاه جاسوسی نظامی را تبدیل کرد.

جناح سیاسی آی اس آی، درزمان ذوالفقارعلی بهوتو نخستین نخست وزیرانتخابی پاکستان درسالهای 1970 تاسیس گردید.دراواخرسالهای 1970 نظامیان بهوتو را زندانی ساخته واعدام کردند.بی نظیربهوتو دختر ذوالفقار علی بهوتو نیز مقامات آی اس آی را متهم می ساخت که درسالهای 1990 درهردوباری که وی نخست وزیرانتخاب شد، آی اس آی علیه حکومت وی دست به توطئه زده واین حکومت را بی ثبات می ساخت. بی نظیربهوتو درماه دسمبرسال گذشته به هنگام مبارزات انتخاباتی به قتل رسانده شد. لاکن آصف علی زرداری شوهرش ، حزب مردم پاکستان را به موفقیت رسانید.

تحلیلگران امور امنیتی براین نظراند که این تصمیم برای آی اس آی کارخوبی می باشد. طلعت مسعود جنرال پیشین ارتش که اکنون به حیث تحلیلگرسیاسی کارمی کند می گوید:" دخالت آی اس آی درسیاست ، مناقشات عظیمی را درپاکستان برانگیخته است. این تصمیم با عث آن می گردد که آی اس آی درچشم مردم پاکستان به ویژه به هنگامی که با چالشهای بزرگ تروریسم روبه رواست، کسب اعتبارنماید"

گفته می شود که آی اس آی نفوذ زیادی دربخش تعیین سیاستهای خارجی وامنیتی پاکستان به ویژه دررابطه با افغانستان وهند داشته است. این سازمان درسالهای 1980 به هنگام " جهاد" علیه شوروی درافغانستان درتوزیع اسلحه وپول به گروههای چریکی اسلامگرا نقش کلیدی ای داشته است.

منتقدان همچنان می گویند که درسالهای 1990 آی اس آی درایجاد حرکت طالبان نیز نقش داشته است. پاکستان رسماً درسال 2001 هنگامی متحد ایالات متحده امریکا درجنگ ضد ترور شد، به حمایتش ازطالبان پایان داد.ازآن تاریخ به بعد، آی اس آی به ایالات متحده امریکا درنابود ساختن صدها تن ازاعضای القاعده کمک نمود. اما اتهامی وجود دارد که آی اس آی ویا دست کم عوامل وجاسوسانی ازآی اس آی غالباً نقش دوگانه ای را درقبال طالبان وبرخی ازگروههای جهادی افغانستان بازی می کنند وبا آنها مانند افراد خودی رفتارمی کنند تا دشمنان خود.

تحلیلگران براین نظراند که برخی اعضای سازمان امنیت پاکستان به این جنگجویان همچون وسیله ای نگاه می کنند که می توان ازآن طریق درافغانستان ومنطقه کشمیرهند ازدرازمدت اهرمهای نفوذ وقدرت پاکستان را به وجود آورد.

فکرمی شود که ایالات متحده امریکا، به ویژه پس ازحادثه بمب گذاری انتحاری دربرابرسفارت هنددرکابل دراواخرماه جولای، به صورت خصوصی ازحکومت پاکستان تقاضا کرده است، تا درآی اس آی دست به تصفیه بزند.ایالات متحده امریکا ازحکومت پاکستان تقاضا کرده بود تا ادعاهای هند وافغانستان را که آی اس آی را متهم به طرح این توطئه می دانستند مورد تحقیق قرار بدهد.