روز جهانی توبرکلوز؛ راه غلبه بر این بیماری چیست؟

باکتری‌ها عامل بیماری توبرکلوز هستند و معمولاً شش‌ها در معرض حمله آن‌ها قرار می‌گیرند. از نشانه‌های عمومی این بیماری سرفه همراه با خلط و گاه خلط خون‌آلود، درد قفسه سینه، ضعف و بی‌حالی، کاهش وزن، تب و لرز و عرق کردن هنگام خواب است. استفاده از اشعه ایکس به تشخیص بهتر و زودهنگام بیماری سل کمک می‌کند. عامل بیماری سل از طریق هوا از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود.

بیماری قابل علاج توبرکلوز یا سِل در جمله مرگبارترین بیماری‌های عفونی در جهان است. سالانه حدود یک و نیم میلیون نفر در اثر ابتلا به این بیماری جان می‌دهند و شمار مبتلایان سالانه نیز به حدود ۱۰ میلیون نفر می‌رسد.

آمار حکومت پیشین افغانستان نشان می‌داد که سالانه بین ۱۵ تا ۱۷ هزار نفر در این کشور در اثر مبتلا شدن به بیماری توبرکلوز جان می‌دهند. در سه سال اخیر که حکومت به دست طالبان است، آماری در این زمینه نشر نشده است. سازمان جهانی صحت گفته که در سال گذشته بیش از ۵۰ هزار مورد ابتلا به این بیماری در افغانستان گزارش شده است.

کمبود غذا یا سوء تغذیه، شرایط بد بهداشتی، فشار روانی دائم، بیماری‌های حاد عفونی مانند اچ‌آی‌وی و ایدز یا حتی بیماری شکر همه منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌گردند و راه ابتلا به بیماری سل را در بدن هموار می‌کند. طبق برآوردهای اخیر سازمان جهانی صحت انسان‌ها از همه گروه‌های سنی به این بیماری مبتلا شده‌اند.

مقابله با بیماری توبرکلوز نیازمند تجهیزات و شیوه‌هایی مؤثر برای واکسین کردن، تشخیص بیماری و درمان است. به همین دلیل به ویژه عرصه تحقیقات درباره واکسین سل نیازمند سرمایه‌گذاری بیشتری است. از عمر واکسینی که در حال حاضر برای مقابله با سل استفاده می‌شود نزدیک به ۱۰۰ سال می‌گذرد این واکسین نخستین بار در سال ۱۹۲۱ تولید شد.

بیماری توبرکلوز معمولاَ توسط انتی‌بیوتیک‌ها در یک دوره شش ماهه تداوی می‌شود. اما شیوع بالای باکتری‌های مقاوم در برابر داروهای بیماری سل امر نگران‌کننده‌ای است. پاتوژن‌های مقاوم در اصل باکتری‌هایی هستند که کنترل آن‌ها با دارو میسر نیست. افراد حامل این باکتری‌های مقاوم به درمان طبی ویژه‌ای نیاز دارند. این درمان ۲۱ ماه طول می‌کشد و مخارج آن برای ساکنان کشورهای در حال توسعه بسیار سنگین است.