بیماری‌های روانی در زوج‌ها: اغلب هر دو متاثر می‌شوند

بعضی از افراد احساس می‌کنند که باید روزی ۲۰ بار دست‌های خود را بشویند. بعضی دیگر گاهی اوقات به دلیل افسردگی نمی‌توانند چندین روز رختخواب خود را ترک کنند. برای شماری هم کنترول افکاری که به سرعت در مغز شان خطور می‌کند، مشکل است.

سازمان جهانی صحت اخیرا در گزارش خود اعلام کرده است که بیش از یک میلیارد تن در جهان از بیماری‌های روانی رنج می‌برند. چنین رقمی بسیار بالا به نظر می‌رسد. در عین حال این ارقام نشان می‌دهد که اکثر مردم جهان از نظر روانی سالم اند.

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

با این حال به نظر می‌رسد که افراد دچار بیماری‌های روانی اغلبا با کسانی که چنین بیماری‌هایی دارند یکجا زندگی می‌کنند. این موضوع را یک تحقیق جدید نشان می دهد که در مجله طبیعت رفتار انسان «Nature Human Behaviour »  منتشر شده است.

روان‌گسیختگی، افسردگی، اضطراب: شرکای زندگی اغلب به طور همزمان متاثر می‌شوند

برای این تحقیق، محققان داده‌های تقریباً ۱۵ میلیون تن را مورد بررسی قرار دادند. آنها همچنان نه نوع اختلال به شمول روان‌گسیختگی یا اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی، افسردگی، حالات اضطرابی، اختلال کم‌توجهی- بیش فعالی  (ADHS)، اوتیسم، اختلال وسواسی جبری، سوء مصرف و بی‌اشتهایی عصبی را مورد مطالعه قرار دادند.

براساس این تحقیق، هرگاه یکی از زوجین به یکی از این نه بیماری مبتلا باشد، احتمال اینکه شریک زندگی او به این بیماری‌های روانی مبتلا باشد، به طور قابل توجهی بالا است. اغلباً این بیماری‌ها مشابه بوده است.

روبرت پلومن، استاد ژنتیک رفتاری در کالج سلطنتی لندن که در این مطالعه شرکت نداشته، گفت که تصور می‌شود که اگر کسی اضطراب یا افسردگی دارد، در جستجوی شریکی با ثبات و مطمئن خواهد بود، «اما دقیقا برعکس این موضوع صدق می‌کند.»

از دید او یکی از محدودیت‌های این مطالعه این است که برای درک این که این ارتباط چقدر قوی است، ابتدا باید به ضمیمه مطالعه نگاه شود. با وجود این، او می‌گوید که این تاثیر قوی است و این که ۱۵ میلیون نفر مورد مطالعه قرار گرفته اند، به نتایج این تحقیق وزنه بیشتر می‌بخشد.

الگوهای جهانی: نتایج مشابه در اروپا و آسیا

در مورد این که احتمال بیشتری می‌رود که افراد مبتلا به بیماری روانی با افرادی که آنها نیز بیماری روانی دارند در رابطه باشند، نخستین نشانه‌ها در دهه ۱۹۶۰ پدیدار شد. با این حال مطالعات انجام شده در آن زمان اکثراً در سطح کوچک بود. اولین مطالعه بزرگتر تنها کمتر از یک دهه پیش انجام شد. گرچه این مطالعه نیز به مردم شمال اروپا محدود بود.

در مطالعه فعلی، تیمی به رهبری چون چیه فان، محقق جمعیت و ژنتیک از موسسه تحقیقات مغز لاوریت در اوکلاهما، می‌خواست بداند که آیا این الگوی انتخاب همسر در فرهنگ‌های مختلف وجود دارد یا خیر. آنها داده‌ها را در سه کشور مختلف دنمارک، سویدن و تایوان جمع آوری کردند.  

چیه فن، نویسنده این تحقیق می‌گوید: «تعجب‌آور بود که الگوهای شباهت تقریباً در فرهنگ‌های مختلف یکسان بودند.» به گفته او تفاوت‌ها فقط پیرامون اختلال وسواس فکری- عملی یا اختلال وسواسی جبری، اختلال دو قطبی و بی‌اشتهایی عصبی مشاهده شد. به گونه مثال در تایوان احتمال ابتلای هر دو شریک زندگی به اختلال وسواسی فکری- عملی بیشتر از اروپای شمالی بود.

مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!

یکی دیگر از یافته‌ها این بود که در اکثر انواع اختلالات، احتمال ابتلای زوجین به بیماری یکسان در طول دهه‌ها ثابت مانده است. این موضوع را داده‌های تایوان نشان داده که در بیش از ۵۰ سال جمع شده اند. در مورد سوء مصرف مواد، این احتمال حتی افزایش یافته است. فقط برای اختلال وسواس فکری- عملی این احتمال کاهش داشته است. چیه فن می‌گوید: «این در حالی است که سیستم مراقبت‌های صحی، سیاست و جامعه در تایوان در این مدت به طور قابل توجهی تغییر کرده است.»

چرا افراد مبتلا به بیماری روانی اغلب یکدیگر را می‌یابند؟

چرا افراد مبتلا به بیماری روانی بیشتر احتمال دارد با افرادی با بیماری مشابه در رابطه باشند؟ سه دلیل احتمالی برای این امر وجود دارد: اول آنها به دنبال کسی هستند که شبیه خودشان باشد. دوم، یک محیط مشترک بیماری مشابه ایجاد می‌کند و سوم اینکه شرم مرتبط با بیماری روانی انتخاب شریک زندگی را محدود می‌کند. چیه فن نویسنده این تحقیق می‌گوید که مدتی فرض بر این بود که این اولین احتمال، افراد را به هم نزدیک می‌کند، یعنی مردم افرادی با ویژگی مشابه را به عنوان شریک زندگی خود انتخاب می‌کنند. 

به عبارت فنی، این «انتخاب همسر همگون» نامیده می‌شود. دلایل احتمالی آن می‌تواند این باشد که فرد مقابل درک بهتری از بیماری دارد. یا اینکه آنها ویژگی‌های مثبت مشابهی دارند، به طور مثال هر دو از افراد دیگر خلاق‌تر اند.

چیزی را که این مطالعه برای آن پاسخی نیافته، این است که رابطه اول بوده یا بیماری روانی؟ روبرت پلومن می‌گوید مشاهدات درازمدت در رابطه به این موضوع جالب خواهد بود. همچنان مشخص نیست که آیا زوج‌های مبتلا به بیماری روانی واقعاً در ازدواج خود بهترعمل می‌کنند. آیا وضعیت روانی مشابه، دستورالعملی برای یک رابطه معنادار است؟ یا این فقط بیماری آنها را بدتر می‌کند؟ شواهد طولانی مدت برای این مورد نیز کم است.

خلاصه کلام این که، این تحقیق هیچ توصیه‌ای برای ازدواج ارائه نمی‌دهد.   

کودکان نیز رنج می‌برند و بیمار می‌شوند

محققان همچنان دریافته اند کودکانی که والدینشان بیماری مشابه دارند دو برابر بیشتر از کودکانی که فقط یکی از والدین آنها به آن بیماری مبتلا است، در معرض ابتلا به بیماری‌های روانی هستند.

به گفته فن «انتقال بیماری روانی با انتخاب همسر افزایش می‌یابد.» این تاثیر به ویژه در موارد اسکیزوفرنی یا روان‌گسیختگی، افسردگی، اختلال دو قطبی و اعتیاد بیشتر بوده است.