انتخابات آلمان؛ چه چیزی در معرض خطر است؟
۱۴۰۳ اسفند ۲, پنجشنبهآلمان شاهد یک کمپاین انتخاباتی کوتاه مدت اما شدید است که در آن غالباً اصطلاح «تغییر جهت» به تکرار شنیده میشود. فریدریش مرتس، نامزد صدراعظمی دو حزب خواهری اتحادیه دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی بایرن (سیدییو/سیاسیو)، دو هفته پیش از انتخابات در سخنرانیاش در پارلمان آلمان «بوندستاگ» خطاب به احزاب سوسیال دموکرات «اسپیدی» و سبزها گفت: «شما مدت سه سال تلاش کردید که در آلمان سیاستهای چپ را به پیش ببرید، دیگر نمیتوانید این کار را ادامه دهید.»
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
احزاب سوسیال دموکرات و سبزها همراه با حزب دموکرات آزاد (افدیپی) حکومت ائتلافی را به پیش میبردند که در ماه نوامبر ۲۰۲۴ به دلیل اختلافها بر سر برنامههای اقتصادی فروپاشید و باعث شد که انتخابات زودهنگام در ۲۳ فبروری برگزار شود.
حزب سوسیال دموکرات آلمان در خطر سقوط
بر طبق تازهترین نظرسنجیها، در حالی که حزب سبزها میزان محبوبیت سال ۲۰۲۱ را حفظ کرده است، میزان محبوبیت حزب سوسیال دموکرات «اسپیدی» و حزب دموکراتهای آزاد «افدیپی» به شدت کاهش یافته است.
حزب دموکراتهای آزاد شاید حتی نتواند میزان مورد نیاز ۵ درصدی برای حضور در پارلمان را به دست آورد. حزب سوسیال دموکرات با شکست تلخی روبرو است. کسب هر نتیجهای کمتر از ۲۰ درصد آراء بدترین نتیجه برای این حزب در یک انتخابات فدرال در تاریخ آلمان پس از جنگ خواهد بود. حزب سوسیال دموکرات آلمان در نظرسنجیها از میزان ۲۰ درصدی فاصله زیادی دارد.
به این ترتیب، صدراعظم اولاف شولتس کوتاهترین دوره صدارت را در۵۰ سال اخیر خواهد داشت و احتمالاً تنها صدراعظم از حزب سوسیال دموکرات آلمان خواهد بود که برای دور دوم انتخاب نمیشود.
محافظهکاران پیشتاز و حزب «بدیل برای آلمان» در جایگاه دوم
طبق نظرسنجیها، فریدریش مرتس از دو حزب محافظهكار مسیحی بیشترین شانس را برای مقام صدارت دارد. او نامزد صدراعظمی احزاب اتحادی دموکرات مسیحی آلمان و سوسیال مسیحی بایرن است که پس از ۱۶ سال حکومت در سال ۲۰۲۱ به قویترین نیروی اپوزیسیون در پارلمان تبدیل شدند و حالا میخواهند به قدرت بازگردند.
بر بنیاد نظرسنجیها حزب عوامگرای دست راستی «بدیل برای آلمان» (آ اف دی) با تقریبا۲۰ درصد آراء در جایگاه دوم قرار دارد که دو برابر میزان محبوبیتش در انتخابات ۲۰۲۱ است.
چه شد که حزب سوسیال دموکرات آلمان در نظرسنجیها این اندازه سقوط و حزب راستگرای «بدیل برای آلمان» به این میزان محبوبیت پیدا کرد؟ فریدریش مرتس دلیل این وضعیت را در بدتر شدن وضعیت اقتصادی میبیند. او گفته است: «اقتصاد کشور ما، جمهوری فدرالی آلمان، حالا در انتهای فهرست اتحادیه اروپا قرار دارد.» به گفته او ۵۰ هزار شرکت ورشکست شده اند، سالانه حدود ۱۰۰ میلیارد یورو سرمایه شرکتها به خارج از کشور جاری میشود. مرتس افروده است: «اقتصاد ما در حال کوچک شدن است، در سومین سال متوالی ما دچار رکود اقتصادی شده ایم. چنین چیزی در تاریخ بعد از جنگ در آلمان هرگز رخ نداده است.»
به گفته مرتس، شولتس و وزیر اقتصادش روبرت هابک که نامزد صدراعظمی حزب سبزها است، «دیگر واقعیتها را اصلاً درک نمیکنند.» او آنها را مخاطب قرار داده و افزوده است: «میدانید به نظر من چطور میآیید؟ مانند دو مدیرعاملی که شرکتها را با شکست مواجه کرده و سپس به سراغ مالکان آنها میروید و میگویید که میخواهیم چهار سال دیگر نیز به همین منوال ادامه دهیم.»
جنگ، بحران انرژی و تورم
در حالی که مرتس در جریان مبارزات انتخاباتی همواره شدیدتر به رقبای خود حمله میکرد، صدراعظم اولاف شولتس به طور فزاینده حالت تدافعی به خود گرفته است. گرچه او نسبت به سالهای اخیر ظاهراً بسیار جسورانه، با اعتماد به نفس و مبارزه طلبانهتر به نظر میرسد، اما از نظر محتوایی، اغلب خود را در موقعیتی مییابد که باید از سیاستهای خود دفاع و آن را توجیه کند.
به گفته او، این حکومت او نه، بلکه حمله روسیه به اوکرایین بود که باعث بحران انرژی و تورم گردید. شولتس گفته است: «تا کنون اقتصاد با پیامدهای آن مبارزه میکند.» به گفته او با توجه به خواستههای «متشوش کننده» دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا، وضعیت در سالهای آینده نیز آسانتر نخواهد بود.
موضوع اصلی: مهاجرت
ضعف اقتصادی موضوعی بود که در مبارزات انتخاباتی زیاد مورد بحث قرار گرفت. اما بعد از حمله با چاقو در اشفنبورگ توسط یک پناهجوی افغان که تقاضای پناهندگیاش رد شده بود، موضوع مهاجرت بر مبارزات انتخاباتی مسلط شد. به خصوص که فریدریش مرتس بلافاصله پس از این حمله اعلام کرد که میخواهد در بوندستاگ پیش از انتخابات و در صورت لزوم با آرای حزب «بدیل برای آلمان» به تشدید سیاست پناهندگی دست یابد.
هنگامی که در پایان جنوری اولین پیشنهاد ارائه شده توسط احزاب اتحادی مسیحی با کمک حزب «بدیل برای آلمان» اکثریت را به دست آورد، نمایندگان حزب «بدیل برای آلمان» جشن پیروزی گرفتند. برند باومن، مدیر پارلمانی حزب «بدیل برای آلمان» با خوشحالی گفت: «حالا و در اینجا عصر جدیدی آغاز میشود.» او افزود: «حالا چیز جدیدی در حال آغاز شدن است و ما حزب بدیل برای آلمان آن را رهبری میکنیم.» او افزود که حزبش آماده ائتلاف با احزاب اتحادی دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی است.
رد همکاری با راست افراطی
پس از این رایگیری در پارلمان آلمان، صدها هزار شهروند در سراسر آلمان نسبت به چرخش به سمت راستگرایی دست به تظاهرات زدند و صدراعظم شولتس نیز از این رایگیری عصبانی شد. او گفت که شهروندان نمیتوانند اعتماد کنند که احزاب اتحادی مسیحی پس از انتخابات فدرال با حزب «بدیل برای آلمان» ائتلاف نمیکند.
مرتس که به خاطر این رایگیری زیاد مورد نکوهش قرار گرفت، در روزها و هفتههای بعدی از هر فرصتی استفاده کرد تا هر گونه همکاری با حزب «بدیل برای آلمان» را رد کند. او گفته است که هدف راست افراطی نابودی احزاب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی آلمان است و احزاب اتحادی تحت هیچ شرایطی با حزب «بدیل برای آلمان» ائتلاف نخواهند کرد.
چه ائتلافهایی ممکن است؟
اما احزاب اتحادی مسیحی نمیتوانند در صورت پیروزی در انتخابات به تنهایی حکومت تشکیل دهند و دست کم به یک شریک ائتلافی نیاز دارند. هرچه احزاب بیشتری وارد پارلمان شوند به همان اندازه تناسب اکثریت و در نتیجه تشکیل حکومت دشوارتر میشود.
بربنیاد نظرسنجیها حزب چپ احتمالاً به پارلمان راه پیدا خواهد کرد، اما مشخص نیست حزب اتحاد زارا واگنکنشت (بیاسوی) و دموکراتهای آزاد میتوانند حداقل مورد نیاز ۵ درصدی برای ورود به پارلمان را کسب کنند یا خیر.
اگر حزب دموکراتهای آزاد «افدیپی» بتواند وارد پارلمان شود، ممکن است سه حزب برای تشکیل ائتلاف نیاز باشد. از آنجایی که حزب دموکراتهای آزاد در قطعنامه کنگره حزبی ائتلاف دوباره با حزب سبزها را رد کرده است، تنها ائتلافی از احزاب اتحادی دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی آلمان، حزب سوسیال دموکرات «اسپیدی» و دموکراتهای آزاد «افدیپی» باقی خواهند ماند.
در صورتی که احزاب کمتری در بوندستاگ حضور یابند، امکان تشکیل ائتلاف احزاب اتحادی مسیحی و حزب سوسیال دموکرات و یا احزاب اتحادی مسیحی و حزب سبزها وجود دارد.
حزب «بدیل برای آلمان» منزوی است
الیس وایدل، نامزد ارشد حزب «بدیل برای آلمان» میگوید که ائتلافهای نامبرده تنها ادامه سیاستهای قبلی را ممکن میسازد. از نظر او، چنین ائتلافهایی حزب «بدیل برای آلمان» را از ادامه کار باز نمیدارد. به گفته او، «تغییر» سیاسی خواهد آمد، و فقط «بیجهت به تاخیر» انداخته میشود.
پس از رایگیری اخیر در مورد سیاستهای مهاجرتی که با حمایت حزب «بدیل برای آلمان» همراه شد، مناسبات احزاب سوسیال دموکرات و سبزها با احزاب اتحادی مسیحی چندان خوب نیست. در نهایت تشکیل حکومت ائتلافی قطعاً بستگی به این دارد که احزاب مربوطه چه تعداد از ایدههای سیاسی خود را میتوانند به منصه اجرا بگذارند.
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
موضوع اقلیم در مبارزات زیاد مطرح نیست
حزب سوسیال دموکرات آلمان سیاست اجتماعی و حزب سبزها حفاظت از اقلیم را در اولویت خود قرار خواهند داد.
روبرت هابک، کاندیدای صدر اعظمی از حزب سبزها هشدار داد: «در صورتی که آلمان در ۲۳ فبروری حکومتی را انتخاب کند که اعلام کند نمیخواهد اهداف حفاظت از اقلیم را رعایت کند، اروپا نیز به اهداف حفاظت از اقلیم پابند نخواهد ماند.» او گفته است: «در آن صورت حفاظت از اقلیم جهانی پایان خواهد یافت. سپس دیگر هیچ صدراعظمی، هیچ وزیر امور اقلیمی، هیچ کمیشنری نمیتواند به هند، اندونیزیا و یا چین سفر کند و به آنها بگوید: زغال سنگ کمتری بسوزانید و بیشتر از انرژیهای تجدیدپذیر استفاده کنید.»
فریدریش مرتس میداند که ممکن مذاکرات برای تشکیل ائتلاف آسان نباشد. به گفته او، با این حال بعد از انتخابات فدرال برای حل مشکلات آلمان، «مسئولیت سیاسی» وجود دارد. به گفته او، این «یکی از آخرین فرصتها» برای تضعیف زمینههای رشد حزب «بدیل برای آلمان» است. مرتس پیشبینی کرده است که «اگر این کار نتیجه ندهد، دیگر تنها با ۲۰ درصد عوامگرای دست راستی سر و کار نخواهیم داشت.»
مرتس هشدار داده است: «در آن صورت روزی خواهد رسید که عوامگرایان دست راستی نه تنها اقلیت مسدودکنندهای در پارلمان خواهند داشت که هیچ تغییری در قانون اساسی را ممکن نمیسازد، بلکه ممکن است به دستیابی به اکثریت نزدیک شوند.»
مرتس که احتمالاَ صدراعظم آینده آلمان است، با توجه به این وضعیت، این را مکلفیت احزاب سوسیال دموکرات، سبزها و دموکراتهای آزاد میداند که در این زمینه همکاری کنند. او گفته است: «این مسئولیتی است که شما نمیتوانید از آن شانه خالی کنید و ما نیز از آن شانه خالی نمیکنیم.»