درگیری اسرائیل و ایران چه تاثیری بر اوضاع افغانستان دارد؟
۱۴۰۴ خرداد ۲۶, دوشنبه
حملات متقابل اسرائیل و ایران به یک‌دیگر چه پیامدهای برای افغانستان خواهد داشت؟ در صورت ادامه این وضعیت، اقتصاد افغانستان و مهاجران افغان تا چه حد تحت تاثیر قرار خواهند گرفت؟
کارشناسان معتقدند که وضعیت متشنج فعلی در ایران در نتیجه حملات اسرائيل هم مهاجران افغان در این کشور و هم اقتصاد افغانستان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مسئولان محلی در ولایت هرات اعلام کرده‌اند که از همین حالا در نتیجه این وضعیت واردات نفت و گاز از ایران متوقف شده است.
شریک «درجه اول» اقتصادی
ایران یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری افغانستان محاط به خشکه است، کشوری که از زمان تصرف قدرت توسط طالبان به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و عدم اتصال به شبکه بانکی بین‌المللی با بحران اقتصادی مواجه است. حجم تجارت سالانه بین ایران و افغانستان حدود سه میلیارد دالر است.
یونس مومند، معاون اتاق تجارت و صنایع افغانستان زیر کنترول طالبان می‌گوید: «در سطح منطقه، ایران شریک تجاری درجه‌اول افغانستان به‌شمار می‌رود. بدیهی است که این وضعیت می‌تواند بر اقتصاد افغانستان نیز تأثیرگذار باشد.»
مومند ادامه می‌دهد: «بخش عمده‌ای از مواد سوخت مورد نیاز افغانستان که از کیفیت خوبی برخوردار است، از ایران وارد می‌شود و این مسئله (درگیری اسرائیل و ایران) ممکن است بر قیمت‌ها تأثیر بگذارد.»
بیشتر بخوانید: ایران و هیئت طالبان پنج تفاهم‌نامه همکاری اقتصادی را امضا کردند
نصرالله ستانکزی، استاد پیشین دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل با این ارزیابی موافق است، اما می‌گوید که اقتصاد تنها عرصه‌ای نیست که خسارت می‌بیند.
ستانکزی می‌گوید: «حدود پنج میلیون مهاجر افغان در ایران حضور دارند که بسیاری از آن‌ها کارگرانی هستند که برای تأمین معیشت خانواده‌های‌شان کار می‌کنند. این مسئله از دیدگاه اقتصادی تأثیر منفی بر افغانستان دارد. علاوه بر آن، از لحاظ سیاسی و امنیتی نیز این وضعیت بی‌تأثیر نیست.»
او در مورد خطرات امنیتی این وضعیت می‌گوید: «در مرزهای افغانستان و ایران ممکن است گروه‌های تروریستی از این شرایط سوء‌استفاده کنند، افراط‌گرایی رشد کند و ثبات منطقه با خطر مواجه شود. من فکر می‌کنم در صورت ادامه درگیری‌ها، بیشترین آسیب اقتصادی را افغانستان خواهد دید.»
وزارت مالیه حکومت طالبان با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده است که تا حالا "سرحدات و گمرکات افغانستان با ایران طبق معمول فعالیت دارند".
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
معاون اتاق تجارت و صنایع افغانستان نیز به دویچه وله می‌گوید: «ما برای ترانزیت کالا از مسیر ایران استفاده می‌کنیم و بندر عباس یکی از راه‌های مهم و دارای سهولت برای ما به‌شمار می‌رود. تا به امروز، این مسیر هیچ‌گاه بر روی ما بسته نشده است. در همین لحظه که با شما صحبت می‌کنم، مسیر بندر عباس باز است و روند بارگیری در جریان است.»
افزایش قیمت مواد سوخت در افغانستان
با این وجود، به گزارش "طلوع نیوز" مسئولان محلی در هرات اعلام کرده‌اند به علت ادامه درگیری میان ایران و اسرائیل، واردات نفت و گاز از ایران متوقف شده است. بنا بر این گزارش، صدیق‌الله منصور آمر تجارتی ریاست نفت و گاز اداره طالبان در هرات گفته است: «از زمانی که جنگ میان ایران و اسرائیل آغاز شده است، واردات مواد نفتی و گاز مایع از طریق مرز نیمروز، میل ۷۸ ولایت فراه و بندر اسلام‌قلعه ولایت هرات به‌طور کامل متوقف شده است. روزانه تا دو هزار تن واردات مواد نفتی و گاز مایع داشتیم؛ اما اکنون این روند متوقف شده است.»
در این گزارش به اختلال در روند واردات از ایران و افزایش ۱۵ درصدی قیمت گاز مایع و مواد نفتی اشاره شده و به نقل از یونس قاضی‌زاده رئیس اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری هرات آمده است: «ما مسیرهای دیگری برای تأمین کالاها و مواد سوختی داریم. تجار از مسیر آسیای میانه از طریق بنادر حیرتان، آقینه و تورغندی واردات داشته‌اند و تلاش می‌کنند که واردات بیشتر شود. اگر در حوزه جمهوری اسلامی ایران با مشکلی مواجه شویم، از دیگر مرزها برای تأمین مواد سوختی اقدام خواهیم کرد.»
بیشتر بخوانید: افزایش ۵۰ درصدی صادرات اقلام تجارتی در غرب افغانستان
به گفته محمد صادق، تاجر گاز و نفت در افغانستان حدود ۵۰ درصد از نفت و گاز مورد نیاز افغانستان از طریق ایران وارد می‌شود. او به دویچه وله می‌گوید: «پس از آغاز درگیری میان ایران و اسرائیل، قیمت نفت حدود ۱۰ درصد و قیمت گاز تا ۲۰ درصد افزایش یافته است. هم‌اکنون سه روز می‌شود که مسیر ترانزیت ایران به افغانستان بسته شده است. اگر این درگیری ادامه پیدا کند، احتمال افزایش بیشتر قیمت‌ها وجود دارد، که در نتیجه، خرید گاز و نفت برای مردم دشوارتر خواهد شد.»
نگرانی مهاجران افغان در ایران
این درگیری نظامی، مهاجران افغان مقیم ایران را که پیش از این نیز وضعیت خوبی نداشتند بیشتر نگران کرده است.
امید پویا، مسئول فدارسیون خبرنگاران افغان در تبعید که در ایران به سر می‌برد، به دویچه وله می‌گوید از آغاز حمله اسرائیل به ایران چندین مهاجر کشته و زخمی شده‌اند. او می‌گوید یکی از موشک‌های اسرائیل بالای خانه یکی از مهاجرین فرود آمد و آن مهاجر همراه با زن و فرزندانش کشته شدند. مقام‌های ایران تا حالا در مورد تلفات مهاجران افغان در این درگیری‌ها آمار نشر نکرده اند.
بیشتر بخوانید: سازمان ملل: افزایش اخراج خانواده‌های افغان از ایران نگران کننده است
سارا رحمانی، خبرنگار افغان که خانواده‌اش در ایران هستند، در همین زمینه به دویچه وله می‌گوید: «تعدادی از مهاجران افغان که به دلیل شرایط جنگی می‌خواهند به افغانستان برگردند نمی‌توانند پول خود را از صاحبخانه‌یشان پس بگیرند. بسیاری از بانک‌ها به دلیل کمبود نقدینگی امکان دادن سپرده مهاجران افغان را ندارند.»
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
او که از طریق خانواده‌اش اوضاع ایران را دنبال می‌کند، می‌گوید: «در موارد بسیاری کارفرماها هم امکان پرداخت پول مهاجران افغان که در ایران کار می‌کنند را ندارند. این جنگ باعث ایجاد مشکلات بسیاری برای افغان‌های مقیم ایران شده است.»
پس از دهه‌ها دشمنی و جنگ سایه طولانی‌مدت که از طریق نیابتی‌ها و عملیات‌های مخفی انجام می‌شد، حمله غافلگیرانه اسرائیل به ایران در روز جمعه شدیدترین درگیری تا به امروز را آغاز کرد و ترس از یک منازعه طولانی را ایجاد کرد که می‌تواند تاثیرات گسترده بر منطقه داشته باشد.