افغانستان در رتبه بندی شاخص فساد پیشرفت داشته است
۱۳۹۹ بهمن ۹, پنجشنبه
در گزارش امسال سازمان شفافیت بین الملل که روز پنجشنبه (۲۸ جنوری) منشر شد، آمده است که بیش از دو سوم کشورهای جهان فاسد اند. در این گزارش آمده است که برخی از حکومت ها از بیماری همه گیر کووید-۱۹ استفاده سوء می کنند.
«فساد، کشنده است»
پاندمی کرونا به معنای وضعیت اضطراری است. اکنون یک سال است که حکومت های مختلف در جهان نقش ویژه ای را در جریان این پاندمی به دست آورده اند. آنها باید وضعیت اضطراری را مدیریت کنند. به این معنی که تجهیزات طبی، واردات ماسک، سازماندهی واکسین، تهیه بسته های کمکی، توزیع پول باید از جانب حکومت ها سازماندهی شوند. دانیل اریکسون، مدیرعامل سازمان شفافیت بین الملل می گوید: «متأسفانه، پاندمی زمان خوبی برای حکومت های فاسد است.»
این سازمان غیردولتی هر سال یکبار شاخص احساس فساد را منتشر می کند. امسال به دلیل پاندمی کرونا کارشناسان فساد روی ارتباط بین فساد و مراقبت های صحی تمرکز کرده اند. اریکسون در مصاحبه با دویچه وله گفت: «به نظر می رسد که ارتباطی بین سطح فساد و پاسخ به بحران صحی ناشی از بیماری کرونا وجود دارد.»
دو سوم کشورهای جهان فاسد اند
روند تهیه تجهیزات و ماسک های طبی به طور خاص در حکومت های استبدادی شفاف نیست. این مسئول سازمان شفافیت بین الملل می گوید: "این البته باعث جذابیت این روند می شود تا پول به جیب های شخصی رهبران حکومت ها واریز شود و خود را با پول های که برای مردم در نظر گرفته شده است، غنی سازند." در نتیجه در سیستم های صحی کشورهای فقیرتر، به عنوان مثال در آسیا و افریقا، سرمایه گذاری کمتری صورت می گیرد. اریکسون می گوید: "ما می توانیم به طور خاص در اینجا بگوییم: فساد کشنده است".
به طور کلی، میزان فساد در سطح جهان مانند سال گذشته است. سازمان شفافیت بین الملل براساس امتیاز کشورها را رده بندی می کند. امتیاز صفر به مفهوم کاملاً فاسد و ۱۰۰ به مفهوم کاملاً عاری از فساد است. در سال ۲۰۲۰، دو سوم کل کشورهای جهان حتی به ۵۰ امتیاز نرسیده اند.
این سازمان گفته است: "می توان گفت که دو سوم جهان فاسد است. " در این شاخص سازمان شفافیت بین الملل در درجه اول میزان رایج رشوه خواری، اختلاس و خویش‌خوری را در این کشورها و همچنین موجودیت و اجرای قوانین مبارزه با فساد را به بررسی گرفته است. برای انجام این کار، این سازمان با کارشناسان و مقامات رهبری کشورها مصاحبه می کند. در این رتبه بندی، کشورهای دموکراتیک جایگاه بهتری گرفته اند. هر کسی که در دنمارک و نیوزیلند زندگی می کند می تواند از وضعیت خوب کشور خود در زمینه فساد خوشحال باشد. این دو کشور بالاترین امتیاز را کسب کرده اند و به تعقیب آنها، کشورهای فنلند، سینگاپور، سویدن و سویس قرار گرفته اند. آلمان در این رده بندی در جایگاه هشتم قرار دارد و مانند سال ۲۰۱۹، ۸۰ امتیاز دریافت کرده است.
افغانستان در رتبه بندی فساد پیشرفت کرده است
طبق گزارش سازمان شفافیت بین الملل، ۲۶ کشور از سال ۲۰۱۲ به این طرف پیشرفت چشمگیری در مبارزه با فساد داشته اند. براساس این گزارش، اکوادور، یونان، گویانا، میانمار و کوریای جنوبی در مقایسه با سایر کشورها در مبارزه با فساد پیشرفت مثبت داشته اند.
بر اساس رتبه بندی این سازمان، افغانستان در سال ۲۰۱۹ با ۱۶ امتیاز در رتبه ۱۷۳ قرار داشت و در سال ۲۰۲۰ با کسب ۱۹ امتیاز در رده ۱۶۵ قرار گرفته است، یعنی هشت رتبه صعود کرده است.
براساس این گزارش، به خصوص در سومالیا و سودان جنوبی وضیعت خوب نیست. بیشترین فساد در این کشورها وجود دارد. در ونزوئلا، یمن و سوریه نیز وضعیت به همین منوال است.
این سازمان از سال ۲۰۰۴ به این طرف میزان فساد در کشورها را بررسی کرده و گزارش آن را منتشر می کند. اریکسون می گوید: "در برخی کشورها می بینیم که در سال های اخیر وضعیت به طور مداوم بهبود یافته است. مثلا در یونان، میانمار و اکوادور. برعکس این قضیه را می توان در لبنان، مالاوی و بوسنیا-هرزگوینا شاهد بود. به طور عموم، این امر نشان می دهد که "هر چقدر جوامع دموکراتیک، باز و شفاف تر باشند، به همان اندازه توانایی عمل در برابر فساد را دارند. همچنین می بینیم که برخی کشورها آزادی بیان را تضعیف می کنند و حقوق بشر را نادیده می گیرند، که این امر همچنین به توانایی آنها برای اقدام علیه فساد آسیب می رساند".
در مجموع، مطابق نتایج بررسی سازمان شفافیت بین الملل، کشورهای صحرای افریقا با میانگین ۳۲ امتیاز در جهان بدترین وضعیت را دارند.
سازمان شفافیت بین الملل در حدود ۱۰۰ کشور فعالیت دارد. آنها در حال حاضر روی یک برنامه ده ساله کار می کنند که در آن فن آوری هایی مانند "بلاکچین" در سیستم ثبت داده‌ها باید نقش داشته باشند. از این فن آوری می توان برای مقاومت بیشتر جوامع در برابر فساد استفاده کرد. در غیر این صورت، رژیم های استبدادی می توانند از همین فن آوری ها برای ثروت اندوزی بیشتر خودشان استفاده کنند.
nk, af (Martin)