آيا حمله به پاکستان به معناي امنيت بيشتر خواهد بود؟
۱۳۸۸ مهر ۲۲, چهارشنبه
براي ستنلي مک کرستل جنرال امريکايي وضع کاملاً روشن است: جنگ در افغانستان زماني پايان يافته ميتواند، که القاعده و متحدينش در پاکستان شکست خورده باشند. طرز ديد حامد کرزي رئيس جمهور افغانستان با اين اظهارات قوماندان اعلاي آيساف، بالاخره مورد تأييد قرار ميگيرد. او از سال ها به اينسو خواهان حملۀ شديد قواي امريکايي در مناطق سرحدي پاکستان مي باشد. کرزي تقريباً يکسال قبل ضمن بيانيه اي گفته بود:
«هزاران جنگجوي طالب از پاکستان به اينجا مي آيند تا انسان ها را از بين ببرند. ما چه بايد کنيم؟ ما بايد براي دفاع از خود، طالبان را در جايي سرکوب کنيم، جايي که آنها مراکز شانرا دارند.»
کابل مانند گذشته اميدوار تغيير در سياست امريکا در قبال پاکستان است. تغييريکه از زمان بقدرت رسيدن بارک اوباما از حزب دموکرات ، در عمل پياده شده ميتواند. در حال حاضر ستراتيژي "اف پاک" (افغانستان-پاکستان) واشنگتن نشان ميدهد که ايالات متحد امريکا معضلۀ افغانستان را از پاکستان مجزا نمي بيند. ولي امريکايي ها هم ميدانند که حملۀ نظامي بر خاک پاکستان در قدم اول مورد بحث قرار نميگيرد. پوريس ويلکه، کارشناس پاکستان در "انستيتوت آلماني براي سياست بين المللي و امنيت " دليل آنرا بيان مي کند:
«ما نبايد فراموش کنيم که پاکستان ششمين کشور پر نفوس جهان بوده و پنجمين قواي نظامي بزرگ جهان را دارا مي باشد. علاوه بر آن پاکستان يک قدرت اتومي است. ازين سبب هميشه طرز برخورد متمايز وجود خواهد داشت.»
قواي پاکستاني جداً مخالف لشکرکشي امريکا در کشورش است. چنانکه ميگويد: لشکرکشي در پاکستان برخلاف خواست قواي نظامي، باعث سقوط دولت پاکستان وعواقب غيرقابل پيش بيني براي تمام جهان خواهد شد.
پس چه امکاناتي براي ايالات متحد امريکا باقي ميماند؟ بگفتۀ عمر شريفي، محقق امريکايي اي که در افغانستان تولد شده، امکانات زيادي باقي نميماند. نامبرده رئيس گروه تحقيقاتي «انستيتوت امريکايي براي مطالعات افغانستان» در کابل است. او به اين نظر است که ايالات متحد امريکا محتاج حسن نيت قواي نظامي پاکستان است. قواييکه با ترديد و کم جرأتي عليه افراطيان عمل ميکند و صددرصد چانس هاي خود را در مبارزه با طالبان نمي بيند.
«حکومت پاکستان محتاج کمک هاي مالي ايالات متحد امريکا مي باشد. ازين سبب تصميم واشنگتن مبني بر حوالۀ سالانه 1،5 مليارد دالر به اسلام آباد مورد استقبال قرار گرفت. در بدل از ايالات متحد امريکا در مبارزه با بعضي از گروه هاي القاعده حمايت بعمل مي آيد. ولي پاکستان تا هنوز حاضر نيست عليه طالبان، که بحيث سلاح قوي اش در افغانستان و منطقه محسوب ميشود، طور جدي مبارزه کند.»
براي شريفي حل نظامي اي در معضلۀ افغانستان-پاکستان وجود ندارد. جنگ در افغانستان همزمان زورآزمايي بين همسايه هاي تا حدودي متخاصم و قدرت هاي بزرگ منطقوي با ايالات متحد امريکا است. بعنوان مثال وي از منازعۀ هندوپاکستان نام برد، که از بيش از 60 سال بدينسو ادامه دارد. پاکستان هيچگاهي نميخواهد يک افغانستان باثباتي را که هميشه ادعاي ارضي عليه پاکستان دارد و از لحاظ عنعنوي متحد نزديک دشمن سرسخت پاکستان، هندوستان است، قبول کند. دليل مشابهي را بوريس ويلکه پاکستان شناس از شهر برلين نيز مي آورد:
«به نظر من اين يک واقعيت است که سياست پاکستان در برابر افغانستان طوري است که پاکستان ميخواهد در تعيين زمامدار افغانستان سهيم باشد. اين بادرنظرداشت معضلۀ هندوپاکستان قابل توضيح است.»
واشنگتن هنوز هم نميداند، که مشکل تروريزم و افراطيت در اين منطقه را نميتوان از تمام معضله هاي ديگر در آسياي جنوبي و مرکزي جدا ساخت. بعقيدۀ بوريس ويلکه، کارشناس پاکستان از شهر برلين، حل سريع و بيش از همه طور يک جانبه ومطابق به طبع ايالات متحد امريکا وجود نخواهد داشت.
رتبيل شامل/ خالد صديقي
ويراستار: رسول رحيم