شاخص آزادی مطبوعات؛ وضعیت تیره رسانه‌ها در افغانستان
۱۴۰۴ اردیبهشت ۱۲, جمعه
سازمان گزارشگران بدون مرز در آستانه سوم می، روز جهانی آزادی مطبوعات، شاخص سال ۲۰۲۵ آزادی مطبوعات در جهان را منتشر کرد.
طبق این شاخص، افغانستان بعد از اریتریا، کوریای شمالی، چین، سوریه و ایران از اخیر در جایگاه ششم این فهرست قرار دارد. در این لیست که ۱۸۰ کشور رتبه بندی شده است، افغانستان در رتبه ۱۷۵ قرار گرفته است. این کشور سال گذشته در جایگاه ۱۷۸ قرار داشت. با توجه به این که در عمل بهبودی‌ای در افغانستان دیده نمی‌شود، این تفاوت ممکن است ناشی از بدتر شدن امتیاز سایر کشورها باشد.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
سازمان گزارشگران بدون مرز گفته است که تسلط طالبان بر این کشور «ناقوس مرگ» را برای آزادی مطبوعات و مصونیت روزنامه نگاران به خصوص خبرنگاران زن به صدا درآورد. به گفته این سازمان فضای رسانه‌ای در این کشور حالا فاقد تکثرگرایی و صداهای مخالف است و سرکوب روزنامه‌نگاران همواره تشدید شده است.
از آرشیف دویچه وله دری
این سازمان با نشر گزارشی گفته است که در افغانستان، انتقاد از اداره طالبان ممنوع است. طبق این گزارش سانسور غیررسمی با ابزارهای مختلف اعمال می‌شود و در برخی از ولایات خبرنگاران باید گزارش‌های خود را از قبل از نشر به اداره اطلاعات و فرهنگ طالبان ارسال کنند. گذشته از این رسانه‌های اجتماعی نیز به دقت نظارت می‌شوند.
مطالب ویدیویی ما را در صفحه یوتیوب تماشا کنید!
به گفته نهادهای مدافع رسانه‌ها، طالبان در نزدیک به چهار سال پس از تسلط دوباره قدرت ۱۷ دستور العمل محدودکننده را برای رسانه‌ها صادر کرده اند.
مرکز خبرنگاران افغانستان نیز اخیراً گزارش داد که طالبان در مجموع در ۱۷ ولایت این کشور منع نشر تصاویر موجودات زنده را تطبیق کرده اند.
از آرشیف دویچه وله دری
وضعیت آزادی مطبوعات در جهان به شدت بدتر شده است
طبق شاخص آزادی مطبوعات سازمان گزارشگران بدون مرز که امروز جمعه نشر شد، وضعیت جهانی آزادی مطبوعات در سال ۲۰۲۵ به پایین ترین حد خود از زمان شروع نشر این شاخص رسیده است.
آلمان جایگاه خود را در میان ده کشور برتر از دست داده و در رتبه یازدهم قرار گرفته است، اما این دلیلی بر بدتر شدن وضعیت در آلمان نه، بلکه بهبود وضعیت در سایر کشورها است.
بر این اساس، وضعیت آزادی مطبوعات در این کشور همچنان «رضایت بخش» عنوان شده است.
ناروی در جایگاه نخست
همانند سال گذشته، ناروی در رتبه اول و پس از آن استونیا، هالند و سویدن قرار دارند.
به گفته این سازمان، در نیمی از ۱۸۰ کشوری که در این فهرست قرار دارند، وضعیت یا «دشوار» و یا «بسیار جدی» است که این سازمان آن را «نتیجه بد تاریخی» عنوان کرده است. از سال ۲۰۰۲ که سازمان گزارشگران بدون مرز رتبه بندی آزادی مطبوعات را نشر می‌کند، وضعیت هرگز چنین بد نبوده است.
عوامل اصلی بدتر شدن آزادی مطبوعات، علاوه بر وضعیت امنیتی شکننده و اقتدارگرایی فزاینده، فشار اقتصادی است.
انیا اوسترهاوس، مدیر اجرایی این سازمان هشدار داد: «خودکامه‌ها روزنامه‌نگاری مستقل را خاری در چشم خود می‌دانند.» به گفته او، این وضعیت بر توان اقتصادی رسانه‌ها نیز تاثیر می‌گذارد. او افزود: «اگر رسانه‌ها از نظر مالی تضعیف شوند، چه کسی اطلاعات نادرست، اطلاعات جعلی و پروپاگندا را افشا می‌کند؟»
این رده‌بندی چگونه صورت می‌گیرد؟
سازمان گزارشگران بدون مرز برای این رتبه‌بندی وضعیت آزادی رسانه‌ها را در پنج بخش سیاست، اقتصاد، حقوق، فرهنگی−اجتماعی و امنیت با سیستم امتیازدهی از صفر تا ۱۰۰ ارزیابی می‌کند.
سال‌هاست که اکثر کشورهای شامل در این لیست به طور کلی کمترین امتیاز را در رده اقتصادی کسب می‌کنند. تمویل اقتصادی باثبات رسانه‌ها در ۱۶۰ کشور از ۱۸۰ کشور یا «دشوار» است یا «هرگز» وجود ندارد.
از آرشیف دویچه وله دری