به رسمیت شناسی طالبان از سوی روسیه برای غرب به چه معناست؟
۱۴۰۴ تیر ۱۶, دوشنبه
امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه اداره طالبان به این تصمیم روسیه در شبکه ایکس چنین واکنش نشان داد: «این تصمیم شجاعانه الگویی برای دیگران خواهد بود». وی در در دیدارش با دیمیتری ژیرنوف، سفیر روسیه در کابل گفت: «اکنون روند به رسمیت شناختن آغاز شده و روسیه پیشگام شد.»
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
این گروه اسلامگرای افراطی در آگست سال ۲۰۲۱ قدرت را تصرف کرد و محدودیت های زیادی را بر جامعه افغانستان، مخصوصا زنان وضع کرد. این گروه دختران و زنان را از رفتن به مکتب بالاتر از صنف ششم محروم نمود. تا قبل از روسیه، هیچ کشوری در جهان طالبان را به عنوان دولت افغانستان به رسمیت نشناخته بود.
منافع اقتصادی روسیه از به رسمیت شناختن طالبان چیست؟
کنراد شتر، کارشناس افغانستان و مدیر مرکز بین‌المللی مطالعات منازعه در شهر بن در آلمان، به این باور است که روسیه ممکن است دلایل بسیار خاص خودش را برای به رسمیت شناختن طالبان داشته باشد.
او به دویچه وله گفت روسیه که از زمان آغاز جنگ اوکرایین تحت تحریم های بین المللی قرار گرفته، شاید افغانستان را یک مرکز بالقوه تجارتی در آسیا می‌داند و منافع قابل توجهی را برای خود در ایجاد روابط اقتصادی با این کشور می‌بیند.
موسسه کارنگی برای صلح بین المللی مستقر در واشنگتن نیز در مطالعه ای که در سال ۲۰۲۴ منتشر شد، به همین موضوع اشاره کرده بود. در این مطالعه آمده است: «مقامات روسیه بار دیگر در مورد استفاده از افغانستان به عنوان یک مرکز ترانزیتی گاز مایع و سایر کالاهای خود به هندوستان و پاکستان صحبت می‌کنند.» اما این مطالعه می‌افزاید: «این امر مستلزم ساختن خط لوله گاز عبوری از کوه ها و تمدید خط آهنی است که در حال حاضر در ولایت بلخ در مرز با ازبکستان ختم می‌شود.»
ساخت راه آهن از روسیه به پاکستان از طریق کشورهای آسیای میانه و افغانستان تاکنون فقط یک رویای دست نیافتنی بوده است. اگر چنین چیزی تحقق یابد، روسیه مستقیما به اقیانوس هند دست می‌یابد.
براساس یک تحقیق که شرکت مشاوره "اسپیشیال اوراسیا" به روز جمعه نشر کرده، مسکو امیدوار است که با به رسمیت شناختن حاکمان فعلی افغانستان، روابط اقتصادی اش گسترش یافته و به یک شریک اقتصادی و تامین کننده اصلی "نفت، گاز، گندم و همکار در پروژه های زیرساختی، انرژی و کشاورزی" برای این کشور تبدیل شود.
کنراد شتر، کارشناس مسایل افغانستان به این باور است که مسکو می خواهد در ایجاد روشی جدید برای تعامل با افغانستان پیشگام باشد و این احتمالاً عامل اصلی است. او به دویچه وله گفت: «آنها اکنون امیدوارند که سایر کشورهای تحت حکومت‌های استبدادی نیز از این روند پیروی کنند. با این اقدام، آنها می خواهند نقش رهبری را در میان کشورهای استبدادی بر عهده بگیرند. این نیز احتمالاً انگیزه مهمی در پشت این تصمیم است.»
آیا فشار بر غرب افزایش خواهد یافت؟
هرچند روسیه اولین کشوری است که طالبان را به رسمیت شناخته، اما دیگر کشورهای عمدتاَ تحت حکومت‌های استبدادی، مدتی است که روابط خود را با طالبان فقط حفظ کرده اند. مثلا سفارت چین در کابل هنوز باز است و دیدارهایی بین دو کشور در سطح وزرا صورت گرفته است. ایران نیز در کابل سفارت دارد و با طالبان تماس های دیپلماتیک دارد.
پاکستان با وجود تنش های سیاسی ناشی از فعالیت های افراطگرایان در امتداد مرز بین دو کشور، رابطه نزدیکی با اداره طالبان دارد. این منطقه قبایلی به عنوان بستری برای فعالیت های افراطگرایانه و تروریستی در سراسر جهان دیده می شود.
قطر به عنوان واسطه بین اداره طالبان و غرب عمل می کند و توافقنامه ۲۰۲۰ بین ایالات متحده و طالبان که خروج نیروهای امریکایی و ناتو را تنظیم می کرد، در دوحه امضا شد.
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
کنراد شتر به این باور است که اگر این کشورها از الگوی روسیه پیروی کنند، فشار سیاسی قابل توجهی بر کشورهای غربی برای انجام عملی مشابه وارد می‌شود: «در آن صورت، کشورهای غربی باید نگرش خود را نسبت به طالبان تغییر دهند و این دقیقاً همان چیزی است که می تواند یک پویایی دیپلماتیک برای طالبان ایجاد کند که آنها اکنون به دلیل این اقدام اخیر روسیه به آن امیدوارتر شده اند.»
مدیر مرکز بین‌المللی مطالعات منازعه در شهر بن در آلمان در مورد این که روسیه در این اقدام خود نقض حقوق زنان را نادیده گرفته است، اضافه کرد: «این گام نشان می‌دهد که جامعه بین المللی به رسمیت شناختن طالبان را بر رعایت حقوق بشر اولویت می‌دهد. این مربوط به سیاست قدرت محض است که در آن مسئله حقوق بشر یا حقوق زنان واقعاً نقش بسیار فرعی ایفا می‌کند.»
به باور وی هنوز هم برخی امیدوار هستند که طالبان روزی دوباره حقوق بشری زنان را برگردانند: «اما این باید طبق قوانین طالبان اتفاق بیفتد. منطق فعلی این گروه اسلامگرا در افغانستان شامل محروم کردن زنان از تمام حقوقشان برای ادعاده برخی از این حقوق در زمانی در یک مرحله بعدی است.»
وی می افزاید: «اما این اتفاق بر اساس تصمیمی خواهد افتاد که طالبان خودشان خواهند گرفت، نه در نتیجه فشارهای بین‌المللی.» او اضافه نمود: «حالا طالبان ممکن شاید احساس کنند که به رسمیت شناختن شان توسط روسیه، سیاست داخلی را که آنها دنبال می‌کنند تأیید می کند.»
برخی از فعالان حقوق بشر و حقوق زنان نیز قبلا به دویچه وله گفته اند که طالبان از حقوق بشری مردم افغانستان و مخصوصا زنان و دختران این کشور به عنوان یک احرم فشار بر جامعه بین المللی به منظور به رسمیت شناخته شدن شان سوءاستفاده می کنند و نیمی از جامعه کشور را به گروگان گرفته اند.