Τριβές στις σχέσεις Αθήνας-Λευκωσίας

Ανταπόκριση από την Λευκωσία

Η καθυστέρηση στην πραγματοποίηση βυθομετρήσεων στα διεθνή ύδατα μεταξύ Κύπρου και Κρήτης με στόχο την ολοκλήρωση του έργου Great Sea Interconnector για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, προκαλεί σοβαρές τριβές στις σχέσεις Λευκωσίας-Αθήνας. Οι προειδοποιήσεις της Τουρκίας για δυναμική αντίδραση σε περίπτωση που γίνουν νέες προσπάθειες βυθομέτρησης καθυστερούν την ολοκλήρωση του έργου, με αποτέλεσμα η Κυπριακή Δημοκρατία να αναβάλλει την πληρωμή 25 εκ. στον φορέα υλοποίησης ΑΔΜΗΕ.

«Κεραυνοί» από την Κύπρο

Η ένταση πυροδοτήθηκε όταν ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Καθημερινή Κύπρου» αναφέρθηκε σε μελέτες ανεξάρτητων οργανισμών για μη βιωσιμότητα του έργου. Αναφέρθηκε, ταυτόχρονα, σε «οικονομικά, τεχνικά και γεωπολιτικά δεδομένα» τα οποία αποθαρρύνουν την Κύπρο από την αποδέσμευση 25 εκατομμυρίων προς τον ΑΔΜΗΕ για το 2025, παρά το πλαίσιο συμφωνίας του 2024.

Απαντώντας, ο αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε πως «η δέσμευση της Ελλάδας για την ηλεκτρική διασύνδεση είναι δεδομένη» και κάλεσε την Κύπρο να ξεκαθαρίσει τη στάση της. Αυτό δεν έγινε πάντως ούτε με τις χθεσινές δηλώσεις του Προέδρου της Κύπρου για το θέμα, αφού ο Νίκος Χριστοδουλίδης αρκέστηκε να αναφέρει πως «η Κύπρος θέλει τη διασύνδεση, αλλά για να είναι βιώσιμη πρέπει ο ΑΔΜΗΕ να υλοποιήσει κάποιες δεσμεύσεις». Την ίδια ώρα, αποκάλυψε πως η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αρχίζει έρευνα σε σχέση με πιθανά ποινικά αδικήματα αναφορικά με το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης.

Προς αποφυγή σύγκρουσης

Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως οι διαφωνίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την καθυστέρηση που προκύπτει στην υλοποίηση, λόγω της τουρκικής στάσης, η οποία εξακολουθεί να μην αποδέχεται την πόντιση του καλωδίου στην περιοχή νοτιοανατολικά της Κάσου, καθώς θεωρεί ότι εμπίπτει στην υφαλοκρηπίδα της με βάση το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Η Ελλάδα απορρίπτει την τουρκική θέση επικαλούμενη το διεθνές δίκαιο, που επιτρέπει πόντιση καλωδίων σε διεθνή ύδατα. Η τουρκική στάση πάντως δεν διαφοροποιείται, γεγονός που δεν επιτρέπει στην ιταλική εταιρία που ανέλαβε τη βυθομέτρηση να αρχίσει τις εργασίες που θα οδηγήσουν στην τελευταία φάση του έργου. Η καθυστέρηση επηρεάζει ουσιωδώς τα οικονομικά του έργου και, κατ’ επέκταση, τη στάση των πλευρών έναντι των οικονομικών τους υποχρεώσεων.