«Διπλά εντυπωσιακή» είναι η είδηση που μας έρχεται από τη Δανία. Πρώτον, η συμπαθής χώρα του Βορρά καθιέρωσε τη σύνταξη στα 70 από το 2040. Δεύτερον, η σχετική απόφαση στο Κοινοβούλιο ελήφθη με ευρεία πλειοψηφία (81 ψήφοι υπέρ, 21 κατά) και χωρίς σοβαρές αντιδράσεις, για να μη μιλήσουμε για απεργιακές κινητοποιήσεις.
Έτσι λοιπόν οι Δανοί έχουν το υψηλότερο όριο συνταξιοδότησης στην Ευρώπη. Έχουν και μερικούς από τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές στην Ευρώπη. Παρά ταύτα, δηλώνουν τα τελευταία χρόνια ότι είναι από τους πιο ευτυχισμένους λαούς στην Ευρώπη. Γιατί όχι;
Αν εξετάσουμε το πρόβλημα της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος με σκανδιναβική ψυχραιμία και νηφαλιότητα (παρότι για τους υπόλοιπους Σκανδιναβούς οι Δανοί δεν είναι Σκανδιναβοί, αλλά μάλλον Μεσογειακοί, όμως αυτή είναι μία άλλη συζήτηση…), θα διαπιστώσουμε μία πικρή αλήθεια: Όταν όλο και λιγότεροι νέοι καλούνται να συντηρήσουν όλο και περισσότερους συνταξιούχους, οι οποίοι μάλιστα ζουν όλο και περισσότερο, βρισκόμαστε σε αδιέξοδο. Και οι πιθανές διέξοδοι είναι ελάχιστες.
Οι εναλλακτικές λύσεις
Για την ακρίβεια, έχουμε τρεις εναλλακτικές λύσεις: Να ανεβάσουμε το όριο συνταξιοδότησης, να αυξήσουμε τις ασφαλιστικές εισφορές ή να μειώσουμε τις κρατικές συντάξεις. Παραβλέπουμε άλλες, εντελώς θεωρητικές και δύσκολα εφαρμόσιμες επιλογές. Όπως ο εντοπισμός των λαμπρών νέων και των «έξυπνων» εργοδοτών που προτιμούν να δουλεύουν με «μαύρα». Όπως η λεηλασία του κρατικού προϋπολογισμού εις βάρος των επόμενων γενεών. Όπως ο κατακρημνισμός των ηλικιωμένων στον Καιάδα…
Έτσι λοιπόν η Δανία καθιερώνει τη σύνταξη στα 70. Το ίδιο είχε προταθεί παλαιότερα για τη Γερμανία, όπου σήμερα ο κανόνας είναι η σύνταξη στα 67.
Μπορεί όμως αυτό να ισχύει για όλους; Ναι, υπάρχουν επιχειρηματίες, καταστηματάρχες, εκπαιδευτικοί ή δημοσιογράφοι που θα απολάμβαναν μία «σύνταξη στα 70», ίσως και να ανακάλυπταν ένα νόημα ζωής στο ότι παραμένουν χρήσιμοι, σφριγηλοί και οικονομικά ενεργοί. Από την άλλη: Θα εμπιστευόσαστε εύκολα την υγεία σας σε έναν 70χρονο χειρουργό; Θα προτιμούσατε για την ανακαίνιση του σπιτιού σας έναν 70χρονο ελαιοχρωματιστή;
Η ποιότητα του εργασιακού βίου
Στην πραγματικότητα όμως, το ουσιαστικό ερώτημα είναι άλλο: Όχι αν θα παρατείνουμε τον εργασιακό μας βίο, αλλά ποιον εργασιακό βίο θα παρατείνουμε. Μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι το υψηλότερο όριο συνταξιοδότησης στην Ευρώπη καθιερώνεται τώρα στη Δανία.
Σε μία χώρα στην οποία υπάρχουν δουλειές, όπου τα ωράρια τηρούνται και τα δεδουλευμένα πληρώνονται, όπου ο εργαζόμενος έχει εγγυημένη άδεια 30 ημερών, όπου το κράτος στέκεται αρωγός στους αδύναμους και στις μονογονεϊκές οικογένειες, όπου η κοινωνική κατοικία έχει παράδοση δεκαετιών – σε μία τέτοια χώρα, ναι βρε αδερφέ, ας συζητήσουμε το ενδεχόμενο να εργαστούμε δύο,τρία χρόνια παραπάνω για το κοινό καλό.
Για άλλες χώρες δεν ξέρω, διατηρώ κάποιες αμφιβολίες…