Παίζει το Πακιστάν διπλό παιχνίδι;

Οι σχέσεις ΗΠΑ και Πακιστάν είχαν πάντα πολλές διακυμάνσεις. Τη δεκαετία του 1980 το Ισλαμαμπάντ και η Ουάσινγκτον είχαν μια πολύ στενή σχέση. Τουλάχιστον μέχρι την αποχώρηση του Κόκκινου Στρατού από το Αφγανιστάν (1988/1989). Αργότερα οι ΗΠΑ έχασαν το ενδιαφέρον τους. Μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα της 11^ης Σεπτεμβρίου του 2001, το Πακιστάν άρχισε να γίνεται και πάλι ενδιαφέρον για την Αμερική, κυρίως όσον αφορά τον αγώνα κατά των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα. Το Πακιστάν συναίνεσε σε αυτή τη συνεργασία αλλά με μισή καρδιά, μια και διατηρούσε καλές σχέσεις με το καθεστώς των Ταλιμπάν, ενώ έχει και δικά του ξεχωριστά οικονομικά συμφέροντα στη γειτονική χώρα.

«Για το Πακιστάν είναι σημαντικό να υπάρχει μια κυβέρνηση στο Αφγανιστάν, η οποία θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Πακιστάν», λέει Κόνραντ Σέτερ, ειδικός σε θέματα νότιας Ασίας. Για το λόγο αυτό το Πακιστάν δεν είχε κανένα λόγο να εξαντλήσει όλη του τη σκληρότητα απέναντι στη γειτονική χώρα. Το Πακιστάν χρειάζεται το Αφγανιστάν διότι, σε περίπτωση που διεξήγαγε πόλεμο με την Ινδία, ο στρατός του θα μπορούσε να αποτραβηχτεί και να βρει ένα είδος καταφυγίου στη γειτονική χώρα. Οι δυο χώρες έχουν διεξαγάγει ήδη τρεις πολέμους στο παρελθόν και τα προβλήματα που προκλήθηκαν δεν έχουν ακόμα επιλυθεί.

H στρατηγική που ακολουθεί το Ισλαμαμπάντ είναι να αναζητά συνεργασία με εξτρεμιστικές δυνάμεις, υποστηρίζει ο Ραχιμουλά Γιουζουφζάι, ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας. Το Πακιστάν θεωρεί πως οι φονταμενταλιστές είναι ούτως ή άλλως κατά της Ινδίας, μια και δεν είναι μουσουλμανική χώρα. Οι Ταλιμπάν, οι οποίοι έχουν την πρόθεση να ιδρύσουν ένα θεοκρατικό κράτος, ταιριάζουν με τα σχέδια του Πακιστάν. Μια θέση, την οποία η Δύση ούτε θέλει ούτε μπορεί να κατανοήσει. Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να επιδιώκουν την κατατρόπωση των Ταλιμπάν.

Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε συνομιλίες, εάν οι Ταλιμπάν απομακρύνονταν από την Αλ Κάιντα. Περίπου 100.000 Αμερικανοί στρατιώτες έχουν ως στόχο να εξαναγκάσουν τους Ταλιμπάν σε ειρηνευτικές συνομιλίες. Σε κάθε περίπτωση το μήνυμα των ΗΠΑ προς το Πακιστάν είναι σαφές. Δεν πρόκειται να υπάρξει καμία ανοχή σε πιθανή συνεργασία των Ταλιμπάν με το Πακιστάν. Σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα Γιόχεν Χίπλερ, το μήνυμα εν τω μεταξύ πρέπει να το έχουν λάβει πολλά μέλη της πακιστανικής κυβέρνησης.

Παρόλα αυτά, πολιτικοί αναλυτές αμφιβάλλουν εάν η κυβέρνηση είναι σε θέση να κάνει στροφή 180° και να επιβάλει μια τέτοια πολιτική. Ο στρατός και οι μυστικές υπηρεσίες έχουν μεγάλη εξουσία. Από την άλλη πλευρά το Ισλαμαμπάντ δεν θέλει να χάσει την οικονομική βοήθεια πολλών εκατομμυρίων κάθε χρόνο. Η πακιστανική κυβέρνηση παίζει ένα επικίνδυνο διπλό παιχνίδι. Ένα παιχνίδι που οι ΗΠΑ δεν φαίνονται πρόθυμες πλέον να ανεχθούν.

Για να πείσουν οι ΗΠΑ το Πακιστάν να αλλάξει τακτική, θα έπρεπε να επιδείξουν τεράστια υπομονή, υποστηρίζει ο Χένινγκ Ρίκε, από τη Γερμανική Εταιρεία Εξωτερικής Πολιτικής. Στην πραγματικότητα πάντως η Ουάσινγκτον δεν διαθέτει εναλλακτικές. Ξέρουν πολύ καλά πως εάν ασκήσουν πολύ μεγάλη πίεση στο Ισλαμαμπάντ και η αδύναμη κυβέρνηση καταρρεύσει, αυτά που θα διακινδύνευαν θα ήταν πολύ περισσότερα. Θα ήταν τότε πολύ πιθανόν οι Ισλαμιστές να πάρουν την εξουσία.

Η Ουάσινγκτον και το Ισλαμαμπάντ αφενός έχουν διαφορετικά συμφέροντα, όσον αφορά τους Ταλιμπάν και την Aλ Κάιντα, ωστόσο παραμένουν σύμμαχοι μια και δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά.