Ουκρανία: Αόρατο το μονοπάτι της ειρήνης

Τουλάχιστον 12 νεκροί προστέθηκαν τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή στα δεκάδες χιλιάδες θύματα του πολέμου στην Ουκρανία, αφού η ρωσική πλευρά σφυροκόπησε το Κίεβο και τα περίχωρά του με το πυροβολικό της, αλλά και με τη χρήση drone, σε μια «νύχτα τρόμου» όπως την αποκάλεσαν οι ουκρανικές αρχές. Παρά το γεγονός ότι η συμφωνηθείσα στην Κωνσταντινούπολη ανταλλαγή αιχμαλώτων μεταξύ των δύο πλευρών ολοκληρώθηκε με επιτυχία, η στάση της ρωσικής πλευράς δικαιώνει αυτούς που αμφισβητούν την πρόθεσή της να διαπραγματευτεί σοβαρά μια κατάπαυση του πυρός.

Αντιθέτως φαίνεται να επιβεβαιώνεται η εκτίμηση από το περιβάλλον του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι ο Βλάντιμιρ Πούτιν θεωρεί ότι είναι σε θέση να κερδίσει τον πόλεμο και δεν ενδιαφέρεται για την ειρήνη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Τραμπ εδώ και κάποιες ημέρες έχει σταματήσει να μιλά για το θέμα, κάτι που φέρνει σε ακόμα πιο δύσκολη θέση τους Ευρωπαίους, οι οποίοι μετά την πρωτοβουλία Βρετανίας, Γαλλίας, Γερμανίας και Πολωνίας με το ταξίδι  των τεσσάρων ηγετών τους στο Κίεβο, στις 10 Μαΐου είχαν προσπαθήσει να πείσουν την παγκόσμια κοινή γνώμη, ότι υφίσταται μια διεθνής, συμπαγής συμμαχία, που συμπεριλάμβανε και την Ουάσινγκτον απέναντι στην ανένδοτη στάση της Μόσχας.

Ο Τραμπ ποτέ δεν επιβεβαίωσε κάτι τέτοιο, οι Ευρωπαίοι προχώρησαν στην επιβολή του 17ου πακέτου κυρώσεωνεναντίον της Ρωσίας, προαναγγέλλοντας και επιπλέον τιμωρητικά μέτρα, αλλά όλα αυτά δεν δείχνουν να πτοούν προς το παρόν τη Μόσχα, όπως δεν την επηρεάζει και η αμήχανη προσπάθεια κάποιων Ευρωπαίων ηγετών να εμφανιστούν ότι επιχειρούν να πείσουν το Πεκίνο να παρέμβει για να συνετίσει τον Πούτιν.

Η σιωπή του Τραμπ

Στις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αναμένουν με αγωνία τις επόμενες δηλώσεις-κινήσεις του Τραμπ. Κανείς βεβαίως δεν πίστεψε ποτέ τις υπερφίαλες προεκλογικές του δηλώσεις, ότι θα σταματούσε τον πόλεμο μέσα σε 24 ώρες, ωστόσο ακόμα και αν δεν το ομολογούσαν, πολλοί στην ΕΕ ήλπιζαν σε μια παρέμβασή του, που θα μπορούσε να φέρει τον Πούτιν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Τώρα ο Τραμπ υπονόησε ότι θα πάψει πλέον να ασχολείται αφού ο πόλεμος είναι «μια ευρωπαϊκή υπόθεση».
Το ερώτημα είναι, λοιπόν, τι θα συμβεί από εδώ και πέρα, καθώς όσο συνεχίζεται ο πόλεμος τόσο περιορίζονται και οι δυνατότητες των Ευρωπαίων να εμφανιστούν ως μια ισχυρή και υπολογίσιμη παγκόσμια δύναμη. Την ίδια στιγμή η Ευρώπη εγκλωβίζεται ολοένα περισσότερο σε μια «λογική οικονομίας του πολέμου» που δεν δείχνει να ενθουσιάζει και τις 27 κυβερνήσεις της ΕΕ και είναι δύσκολο να προβλεφθεί τι μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις θα επιφέρει για τις κοινωνίες των κρατών-μελών της.

Την ίδια ώρα το δράμα των Ουκρανών και η διάλυση της χώρας τους συνεχίζονται, ανεβάζοντας το κόστος και τη δυσκολία της ανοικοδόμησης που θα χρειαστεί κάποια στιγμή η Ουκρανία. Δεν είναι τυχαίο αυτό που έγραφε ο βρετανικός Guardian τις τελευταίες ημέρες, ότι δηλαδή οι ίδιοι οι Ουκρανοί δείχνουν να πιστεύουν ότι αυτός ο πόλεμος μπορεί να κρατήσει ακόμα και χρόνια.

Νέες εκκλήσεις Ζελένσκι

Σχεδόν σε κατάσταση απόγνωσης ο Ζελένσκι έκανε λόγο για επιθέσεις των Ρώσων σε 30 πόλεις και χωριά. Ζήτησε ακόμα πιο αυστηρή απομόνωση της Μόσχας με νέες κυρώσεις και ουσιαστικά επέκρινε την στάση των ΗΠΑ. «Αυτό που συμβαίνει δεν μπορεί να αγνοηθεί. Η σιωπή της Αμερικής και η σιωπή άλλων χωρών στον κόσμο μόνο ενθαρρύνουν τον Πούτιν», δήλωσε χαρακτηριστικά. «Χωρίς πραγματικά ισχυρή πίεση στη ρωσική ηγεσία, αυτή η βαρβαρότητα δεν μπορεί να σταματήσει. Οι κυρώσεις σίγουρα θα βοηθήσουν».

Στο μεταξύ διακινούνται πληροφορίες για την πρόθεση της Ρωσίας να ξεκινήσει μια νέα μεγάλη καλοκαιρινή επίθεση, ενώ η Ουκρανία φαίνεται να ξεμένει από πολεμοφόδια, όπως επισημαίνει το Bloomberg και με τον Αμερικανό πρόεδρο να έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα ακολουθήσει την «γενναιόδωρη» πολιτική του προκατόχου του σε αυτόν τον τομέα. Αυτό σημαίνει ότι πέραν των κυρώσεων, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν και τον πόλεμο, στέλνοντας όπλα στην Ουκρανία, που πιθανώς θα πρέπει να αγοράσουν από αλλού, κυρίως από τις ΗΠΑ. Ο φαύλος κύκλος δεν θα κλείσει έτσι, αφού στα μάτια της Μόσχας κάτι τέτοιο ερμηνεύεται ως έμμεση συμμετοχή των Ευρωπαίων στη σύγκρουση.

Ελπίζει πάντα η Τουρκία

Οι επίδοξοι διαμεσολαβητές, πάντως, δεν χάνουν την ελπίδα τους.  Όπως μεταδίδει από την Κωνσταντινούπολη η ανταποκρίτρια της DW Αριάνα Φερεντίνου, ο ΥΠΕΞ  της Τουρκίας Χακάν Φιντάν θα μεταβεί τη Δευτέρα στη Ρωσία για συνομιλίες, κατόπιν πρόσκλησης του Σεργκέι Λαβρόφ. Κύρια θέματα, ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας και οι συνομιλίες για την κατάπαυση του πυρός. Θα συναντηθεί με τον Βλαντιμίρ Μεντίνσκι, επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας στις συνομιλίες Ρωσίας-Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη, και με τον Ρώσο υπουργό Άμυνας. Θα επαναλάβει ότι «η Τουρκία είναι έτοιμη να κάνει το καθήκον της στο πλαίσιο του διαμεσολαβητικού ρόλου της στις διαπραγματεύσεις».

Το ενδιαφέρον της Τουρκίας είναι κατανοητό και εξηγήσιμο, αλλά όσο και αν έχει αναβαθμιστεί ο ρόλος της, κανείς δεν πιστεύει ότι έχει τη δύναμη και την επιρροή να πείσει τον Πούτιν να διατάξει να σιγήσουν τα όπλα και να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Το μονοπάτι της ειρήνης προς το παρόν παραμένει αόρατο.