"Οι δυνάμεις κατοχής του Ιράκ δεν ανταποκρίθηκαν στις υποχρεώσεις τους έναντι του αμάχου πληθυσμού του Ιράκ".

χου πληθυσμού.

Με δύο διαπιστώσεις ξεκινά την έκθεσή της η Υπατη Αρμοστεία: Πρώτον, με την ανατροπή του Σαντάμ Χουσείν κατέρρευσε ένα καθεστώς που παραβίαζε με βάναυσο τρόπο τα ανθρώπινα δικαιώματα και δεύτερον, η κατοχή της χώρας από τα στρατεύματα της συμμαχίας οδήγησε σε σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ιρακινών.

Σκοπός ωστόσο της έκθεσης δεν είναι να απαγγείλει κατηγορίες. Το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου επικεντρώνεται στην απάντηση του ερωτήματος, τί πρέπει να γίνει για να προστατευθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, δήλωσε παρουσιάζοντας την έκθεση ο εκπρόσωπος της αρμοστείας Χοσέ Ντίαζ: "Το ερώτημα είναι, ποιές ήταν και είναι οι υποχρεώσεις της συμμαχίας για την προστασία και την περίθαλψη του πληθυσμού. Επίσης ποιοί μηχανισμοί προστασίας λειτούργησαν και ποιοί είναι αναγκαίοι στο μέλλον", είπε στους δημοσιογράφους ο κ. Ντίαζ.

Για την τεκμηρίωση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράκ, η Ύπατη Αρμοστεία δεν έστειλε δικούς της ανθρώπους στη χώρα για λόγους ασφαλείας. Προτίμησε να εξετάσει Ιρακινούς, οι οποίοι μετέβησαν στο Αμμάν της Ιορδανίας προκειμένου να καταθέσουν. Επίσης η Αρμοστεία έλαβε υπόψη τις εκθέσεις ανθρωπιστικών οργανώσεων, όπως για παράδειγμα την έκθεση του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού.

Οι 30 ιρακινοί μάρτυρες που κατέθεσαν εξέφρασαν έντονη διαμαρτυρία για τα βασανιστήρια σε βάρος κρατουμένων, τα οποία στο μεταξύ έχουν κάνει το γύρο του κόσμου. Ανέφεραν επίσης υποθέσεις βιασμού, ληστείας, ακόμη και δολοφονιών αμάχων από στρατιώτες των δυνάμεων κατοχής.

Οι μάρτυρες κατέθεσαν επίσης ότι οι στρατιώτες της συμμαχίας δεν σέβονται τη θρησκεία και τον πολιτισμό των Ιρακινών. Στην έκθεση της Αρμοστείας διατυπώνεται με σαφήνεια ότι οι συμμαχικές δυνάμεις δεν ανταποκρίθηκαν στις υποχρεώσεις τους έναντι των αμάχων Ιρακινών στο πεδίο της ασφάλειας. Μικρή είναι η βελτίωση της κατάστασης για τις γυναίκες και τα παιδιά. Η πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στην εκπαίδευση και σε τρόφιμα είναι ακόμη και σήμερα περιορισμένη.

Η Ύπατη Αρμοστεία καλεί τις δυνάμεις κατοχής να ανταποκριθούν στις υποχρέωσεις τους, οι οποίες πηγάζουν από το Διεθνές Δίκαιο. Καλούνται επίσης να διαμορφώσουν τέτοιους μηχανισμούς για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίοι να αξιοποιηθούν και από την μεταβατική κυβέρνηση. Τα Ηνωμένα Εθνη ζητούν τη σύσταση μιας υπηρεσίας που θα φροντίζει για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και θα πραγματοποιεί τακτικούς ελέγχους στις φυλακές. Θα πρέπει να διωχθούν ποινικά όσοι είναι ένοχοι για παραβιάσεις των δικαιωμάτων των πολιτών, αναφέρεται στην έκθεση.

Η έκθεση συντάχθηκε από τον εκτελόντα χρέη Ύπατου Αρμοστή Μπερτράν Ράμτσαραν, καθώς η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν κατάφερε να συμφωνήσει στο ζήτημα της έρευνας της κατάστασης στο Ιράκ. Η δημοσίευσή της καθυστέρησε πάρα πολύ με αποτέλεσμα να ενταθούν οι φήμες για ενδεχόμενες πιέσεις των Αμερικανών, οι οποίοι ήθελαν ένα ανώδυνο κείμενο. Ο Χοσέ Ντιάζ πάντως διέψευσε τη σχετική φημολογία:

"Δεν σημειώθηκαν πιέσεις αναφορικά με το κείμενο της έκθεσης. Αλλά και εάν ακόμη είχε γίνει κάτι τέτοιο, να είστε σίγουροι ότι δεν θα άλλαζε τίποτε. Η έκθεση συντάχθηκε με μεγάλη προσοχή και είναι πολύ περιεκτική", υπογράμμισε ο κ. Ντίαζ.

Ο ίδιος πάντως ο Ύπατος Αρμοστής Ραμτσαράν αρνήθηκε να παρουσιάσει ο ίδιος την έκθεση του, παρά τις εκκλήσεις των δημοσιογράφων.