Η κουλτούρα της κλειδαρότρυπας;

Φαίνεται πως τελευταία κερδίζει καθημερινά έδαφος η τάση της σκανδαλοθηρίας στα ΜΜΕ, η καλλιέργεια της κουλτούρας της 'κλειδαρότρυπας' και της λαϊκιστικής – καταγγελτικής δημοσιογραφίας. Ειδικά τα ‘ροζ σκάνδαλα’ διάσημων προσωπικοτήτων σπάνε τα ρεκόρ τηλεθέασης, ακροαματικότητας και κυκλοφορίας.

Η πρόσφατη σύλληψη του πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος-Καν από την αμερικανική αστυνομία και ο τρόπος παρουσίασης της όλης περίπτωσης από τα αμερικανικά ΜΜΕ προκάλεσε ακόμη μια φορά την γηραιά ήπειρο και πιο συγκεκριμένα τη Γαλλία και τα γαλλικά ΜΜΕ.

Στη Γαλλία ίσχυε και ισχύει ως υπέρτατος κανόνας, όπως και στη Γερμανία, η «εχεμύθεια», ο διαχωρισμός της ιδιωτικής σφαίρας από τη δημόσια.

Έτσι θέματα ιδιωτικού ενδιαφέροντος δεν συνιστούν μέρος της δημοσιογραφικής δουλειάς.

Ο Ντομινίκ Γκριλμάγερ, από το Γερμανογαλλικό Ινστιτούτο, υπογραμμίζει ότι αυτό είναι το συστατικό στοιχείο της γαλλικής παράδοσης: «Πάντα υπήρχε μια σαφής διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο ιδιωτικό και το δημόσιο. Έτσι κυριαρχούσε το δόγμα: ενδιαφερόμαστε για τις πολιτικές του επιδόσεις και όχι για την ιδιωτική του ζωή.»

Ο τρόπος αντιμετώπισης του Στρος-Καν σαν κοινού εγκληματία, τόσο από την αμερικανική δικαιοσύνη, όσο και από τα αμερικανικά ΜΜΕ προκάλεσε την γαλλική κοινή γνώμη, η οποία έχει γαλουχηθεί στα νάματα της γαλλικής επανάστασης, που θέλει τον κατηγορούμενο αθώο μέχρι της αποδείξεως του εναντίου (‘τεκμήριο αθωότητας του κατηγορουμένου’ / Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη του 1789, άρθρο 9). Γι’ αυτό ακριβώς η πλειονότητα των Γάλλων ή και των Ευρωπαίων δεν μπορεί να ευθυγραμμιστεί με την αμερικανική συμπεριφορά των μίντια, γιατί χωρίς να έχει αποδειχθεί πως ο Στρος-Καν είναι ένοχος, αντιμετωπίζεται ήδη ως τέτοιος, επηρεάζοντας έτσι την κοινή γνώμη.

Από την άλλη πλευρά οι Αμερικανοί αντέδρασαν στην γαλλική ή και ευρωπαϊκή αγανάκτηση με απόρριψη, υποστηρίζει ο κ. Γκριλμάγερ: «Η επικριτική στάση των Γάλλων προκάλεσε από την άλλη πλευρά την αντίδραση των αμερικανών μίντια, που έδειξαν με τον τρόπο τους ότι ο ‘νόμος της σιωπής’ που ισχύει στη Γαλλία δεν είναι αποδεκτός.»

Ο Γιο Γκλέμπελ, κοινωνικός ψυχολόγος, εκτιμά ότι τα ΜΜΕ στη Γαλλία, τη Γερμανία ή και τη Βρετανία δεν μπορούν να προβάλλουν τόσο ισοπεδωτικά έναν κατηγορούμενο, όπως γίνεται με τα αμερικανικά ΜΜΕ, παρά την μετατόπιση αυτών των ορίων μετά την 11^η Σεπτεμβρίου, διότι έτσι τα μίντια αποκτούν τεράστια επιρροή με μη προβλέψιμες και μη αναστρέψιμες συνέπειες για τους δημοκρατικούς θεσμούς:

«Τα ΜΜΕ έχουν ήδη αποκτήσει ιδιάζοντα ρόλο στη δημόσια ζωή. Ενδέχεται προσεχώς και δυστυχώς να επηρεάζουν άμεσα και τις δικαστικές διαδικασίες, κάτι εντελώς απαράδεκτο. Ο τρόπος με τον οποίο αναφέρονται σε διάφορα ‘ροζ σκάνδαλα’ και δίκες, είναι πράγματι συναρπαστικός, αλλά δεν είναι πια ηθικά αποδεκτός, ούτε υπεύθυνος.»

Υπευθ.σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου