Επιφυλάξεις νομιμότητας για την «αυτοάμυνα» του Ισραήλ

Ανταπόκριση από το Βερολίνο

Ήταν νόμιμη βάσει διεθνούς δικαίου η ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση κατά του Ιράν; Αυτό το κομβικό ερώτημα εξετάζει σε έκθεσή της που έρχεται σήμερα στο φως της δημοσιότητας από το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa, η Επιστημονική Υπηρεσία της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Βουλής.

Αν και η γνωμοδότηση αυτή είναι μη δεσμευτική, εντούτοις έχει μεγάλο ειδικό βάρος και αποτελεί προειδοποίηση και προς τη γερμανική κυβέρνηση υπό τον καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς που συνεχίζει να στηρίζει ανεπιφύλακτα εν πολλοίς το Ισραήλ.

Η έρευνα επικαλείται τη συντριπτική πλειοψηφία κορυφαίων ειδικών στο διεθνές δίκαιο, οι οποίοι καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι δεν πληρούνται οι όροι επίκλησης του άρθρου 51 του Χάρτη του ΟΗΕ περί «νόμιμης αυτοάμυνας». Η έκθεση καταγράφει «σημαντικές αμφιβολίες» ως προς τη νομιμότητα των ισραηλινών ενερειών.

54 σελίδες νομικής τεκμηρίωσης

Σύμφωνα με το πόρισμα των 54 σελίδων της Επιστημονικής Υπηρεσίας, κατόπιν αιτήματος του βουλευτή της Αριστεράς Ούλριχ Τόντεν, το Ισραήλ θα έπρεπε πρώτα να είχε θεμελιώσει με συγκεκριμένα επιχειρήματα και αποδείξεις ότι το Ιράν βρισκόταν ένα βήμα πριν από την ολοκλήρωση του πυρηνικού του προγράμματος και ότι το Ιράν είχε αποδεδειγμένα πρόθεση να το χρησιμοποιήσει εναντίον του Ισράηλ.

Θα έπρεπε επίσης το Ισραήλ να είχε θεμελιώσει ότι η στρατιωτική επίθεση στο Ιράν, με την κωδική ονομασία «Rising Lion», ήταν το έσχατο μέσο αποτροπής της κατασκευής πυρηνικής βόμβας. Ως προς όλα αυτά υπάρχει συναίνεση, σχεδόν ομοφωνία μεταξύ νομικών, ότι η νομική θεμελίωση του Ισραήλ είναι απεπαρκής.

Το γερμανικό πόρισμα πηγαίνει όμως κι ένα βήμα παραπέρα. Εάν η ισραηλινή επίθεση δεν ήταν νόμιμη, συνακόλουθα, δεν ήταν νόμιμη και η αμερικανική στρατιωτική παρέμβαση που ακολούθησε. Με άλλα λόγια η αμερικανική παρέμβαση στις 22 Ιουνίου είναι νόμιμη, μόνο εφόσον η αρχική επίθεση από το Ισραήλ της 13ης Ιουνίου καλύπτεται από το διεθνές δίκαιο στο πλαίσιο της «νόμιμης αυτοάμυνας».

Κίνδυνος υπονόμευσης του διεθνούς δικαίου

Στην ανάλυσή της η Επιστημονική Υπηρεσία προειδοποιεί επίσης για κίνδυνο κατάχρησης του δικαιώματος στη «νόμιμη αυτοάμυνα» βάσει διεθνούς δικαίου. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει, όπως επισημαίνει, σε υπονόμευση των υφιστάμενων κανόνων διεθνούς δικαίου, δικαιολογώντας την παράνομη χρήση βίας.

Σύμφωνα με την έκθεση αποκλείεται πάντως ότι οι μυστικές υπηρεσίες του Ισράηλ διέθεταν άλλες πληροφορίες που δεν μπορούν ακόμη να δημοσιοποιηθούν. Εντούτοις, ακόμη και έτσι, η ισραηλινή κυβέρνηση «έχει υποχρέωση να δικαιολογήσει από νομική άποψη τις στρατιωτικές ενέργειες κατά του Ιράν.»

Η έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Γερμανικής Βουλής φέρει ως ημερομηνία την 3η Ιουλίου. Αντίστοιχες εκθέσεις συντάσσονται πάντα από σώμα εμπειρογνωμώνων μετά από αίτημα μεμονωμένων βουλευτών ή κοινοβουλευτικών επιτροπών προς υποστήριξη του κοινοβουλευτικού έργου, εξηγεί το περιοδικό Der Spiegel.