Από το «Θα τα καταφέρουμε» στο «Να δουλέψουμε περισσότερο»

«Πρέπει να δουλέψουμε περισσότερο» λέει σήμερα ο καγκελάριος Μερτς. «Θα τα καταφέρουμε» έλεγε πριν από δέκα χρόνια η Άνγκελα Μέρκελ. Όταν ένας πολιτικός αλλάζει σελίδα, ιδιαίτερα μάλιστα όταν προϊδεάζει τους ψηφοφόρους για εποχές ισχνών αγελάδων, οι εξαγγελίες θα πρέπει να είναι σύντομες, εύληπτες και να εμπεριέχουν την έννοια του «εμείς». «Όλοι εμείς θα τα καταφέρουμε» ήταν το ξεκάθαρο μήνυμα της Άνγκελα Μέρκελ.

7 στους 10 έχουν βρει δουλειά

Επαληθεύθηκαν οι προσδοκίες του 2015; Σε μεγάλο βαθμό ναι, λένε οι ειδικοί. Επτά στους δέκα από τους πρόσφυγες που ήρθαν στη Γερμανία τα τελευταία δέκα χρόνια, έχουν βρει δουλειά. Το 2020 τα αντίστοιχα στοιχεία έδειχναν ότι μόλις 5 στους 10 είχαν αφομοιωθεί στην αγορά εργασίας. Από το 2015 μέχρι σήμερα η καταγεγραμμένη ανεργία μεταξύ των αιτούντων άσυλο έχει μειωθεί κατά τουλάχιστον 50%.

Ο απολογισμός αυτός είναι θετικός για τη Γερμανία, όχι μόνο για ανθρωπιστικούς, αλλά και για καθαρά οικονομικούς λόγους. Διότι μέχρι το 2036 αναμένεται να βγουν στη σύνταξη τουλάχιστον 20 εκατομμύρια άνθρωποι και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αρκετοί για να τους αναπληρώσουν, εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού συστήματος. (Αυτό μάλιστα εξακολουθεί να ισχύει, ακόμη και αν συνυπολογίσουμε όλους τους νεοαφιχθέντες).

Ώθηση στην AfD

Από την άλλη πλευρά: Ενώ η Γερμανία κατάφερε να αφομοιώσει πολλούς από εκείνους που δικαιούνται άσυλο, δεν κατάφερε να επαναπατρίσει παρά ελάχιστους από εκείνους που δεν το δικαιούνται. Συν τοις άλλοις, σε πολιτικό επίπεδο το μήνυμα «Θα τα καταφέρουμε» υπονομεύθηκε εξαρχής εντός του κυβερνητικού συνασπισμού, ιδιαίτερα από τους Βαυαρούς Χριστιανοκοινωνιστές (CSU). Η δημόσια συζήτηση δεν περιορίστηκε στις τεχνοκρατικές πτυχές της υπόθεσης, αλλά πολύ σύντομα επεκτάθηκε σε θέματα ταυτότητας και ετερότητας.

Όλα αυτά έδωσαν νέα ώθηση στην ξενοφοβική «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD). Και μάλιστα σε μία εποχή που το κόμμα αυτό διερχόταν σοβαρή κρίση, η οποία κορυφώθηκε το 2017 με την παραίτηση της προέδρου Φράουκε Πέτρι. Σήμερα η AfD είναι αξιωματική αντιπολίτευση και φιλοδοξεί να γίνει κυβέρνηση στις εκλογές του 2029.

«Τα καταφέραμε» λοιπόν κατά κάποιον τρόπο, αλλά όχι και τόσο καλά όσο ελπίζαμε το 2015. Κι έτσι, δέκα χρόνια αργότερα, ήρθε η ώρα για το επόμενο ξεκάθαρο μήνυμα: «Πρέπει να δουλέψουμε περισσότερο».