Από τη Λευκωσία μέσω Κολωνίας στη Βενετία!

Στο φωτεινό, άνετο διαμέρισμα δίπλα στο δασάκι έξω από την Κολωνία το πάτωμα είναι σπαρμένο με γεωγραφικούς χάρτες και καρτ ποστάλ. «Νιώθω υπέροχα εδώ», λέει χαμηλόφωνα η Μαριάννα Χριστοφίδου. «Η Κολωνία έχει πολύ έντονη καλλιτεχνική ζωή, με συναρπάζει». Και να σκεφτεί κανείς ότι η καλλιτέχνιδα βρίσκεται στην ουσία παντού στον κόσμο, αντλεί τα ερεθίσματά της παντού. Μας δείχνει τα αντίγραφα δυο παμπάλαιων διαφανειών που βρήκε σε ένα παλαιοπωλείο στην Αγγλία. Αποτυπώνουν μια σκηνή με μια ανθοπώλιδα σε κάποιο δρόμο του Γιβραλτάρ, στη δεκαετία του 20 ή του 30 τον περασμένο αιώνα. Μια μελαμψή γυναίκα πουλάει λουλούδια σε μια Αγγλίδα που είναι ντυμένη σε ανοιχτά χρώματα: «Ανθοπώλις» και «Αγοράστρια λουλουδιών».

«Αυτές οι διαφάνειες μου κίνησαν την περιέργεια", διηγείται η Χριστοφίδου που σπουδάζει καλές τέχνες στην Κολωνία. Πήγε στο Γιβραλτάρ, μελέτησε τα αρχεία και αναζήτησε το «Φαρμακείον Γαριβάλδι» που διακρίνεται πίσω από τις δύο γυναικείες μορφές. «Το φαρμακείο δεν υπάρχει πια, αλλά υπήρξε κάποτε και ανακάλυψα την ιστορία μιας γυναίκας, ο πατέρας της οποίας ήταν ο ιδιοκτήτης.»

Η Χριστοφίδου κατέγραψε την ιστορία της πλούσιας Αγγλίδας και της φτωχής λουλουδούς για την έκθεση στο κυπριακό περίπτερο της Μπιενάλε στη Βενετία. Υπέβαλε την αίτησή της στο κυπριακό υπουργείο Πολιτισμού, την δέχθηκαν κι έτσι εκπροσωπεί τώρα την Κύπρο στη Μπιενάλε μαζί με τη γνωστή καλλιτέχνιδα Elizabeth Hoak-Doering.

Η Μαριάννα γεννήθηκε στη Λευκωσία από μητέρα Γερμανίδα και πατέρα Κύπριο. Σπούδασε εικαστικές τέχνες στην Αθήνα, συνέχισε το 2005 στο Λονδίνο και το 2007 ήρθε στη Γερμανία. Πέρυσι ολοκλήρωσε τις σπουδές της στην Κολωνία με ένα φιλμ που λέγεται «Dies solis. Κυριακές στη Λευκωσία» και που παρουσιάζεται επίσης στη Μπιενάλε. Είναι ένα ντοκιμαντέρ για τις μετανάστριες από τη Σρι Λάνκα, την Ινδία, το Βιετνάμ και τις Φιλιππίνες. Το μοναδικό ρεπό που έχουν τη βδομάδα το περνάνε ντυμένες με τις τοπικές ενδυμασίες τους σε ένα σημείο δίπλα στη διαχωριστική γραμμή.

«Πολλοί ντόπιοι περνούν από το σημείο αυτό γρήγορα με το αυτοκίνητό τους κι ούτε καν κοιτούν», λέει η Χριστοφίδου. Πριν από λίγες εβδομάδες το φιλμ προβλήθηκε για πρώτη φορά στη Λευκωσία. «Οι περισσότεροι έμειναν άναυδοι, δεν φαντάζονταν ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο στη Λευκωσία.» Οι περισσότεροι είναι τόσο απασχολημένοι που δεν αντιλαμβάνονται καν τις παραδουλεύτρες τους. «Οι γυναίκες αυτές εξαφανίζονται από την ορατή επιφάνεια της πραγματικότητας και εμφανίζονται πάλι μόνο τις Κυριακές.»

Η διχοτόμηση της Λευκωσίας παίζει επίσης ένα ρόλο στην τέχνη της Χριστοφίδου, ιδίως από τότε που ζει στη Γερμανία. «Όταν ζούσα ακόμα στην Κύπρο, η διχοτόμηση ήταν κάτι το παράξενα αυτονόητο», λέει η Χριστοφίδου. «Κάποια στιγμή μάλιστα είχα και ένα ατελιέ σε ένα δρόμο που οδηγούσε στο πουθενά, επειδή κατέληγε στη διαχωριστική γραμμή.» Μόνο η απόσταση από την πατρίδα της έκανε τελικά την καλλιτέχνιδα να συνειδητοποιήσει πραγματικά τον παραλογισμό της διαίρεσης.

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου