Τι φέρνει η τριμερής Τουρκίας-Ιταλίας-Λιβύης;

Ανταπόκριση από την Κωνσταντινούπολη

Έχουν περάσει πλέον δώδεκα ημέρες απ' όταν μια συνάντηση-έκπληξη έλαβε χώρα στην Κωνσταντινούπολη, στα γραφεία της προεδρίας στο Ντολμάμπαχτσε.

Χωρίς καμία προειδοποίηση, ανακοίνωση της προεδρίας την τελευταία στιγμή ανέφερε ότι η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και ο πρωθυπουργός της Λιβύης Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπα έφτασαν στο γραφείο της προεδρίας και συναντήθηκαν κεκλεισμένων των θυρών με τον Tούρκο πρόεδρο Ερντογάν και τους στενούς του συνεργάτες.

Πολιτικοί σχολιαστές επεσήμαναν ότι πίσω από τα επίσημα χαμόγελα διαμορφώνονται ισχυρές διπλωματικές κινήσεις - από τις ενεργειακές οδούς ως τη στρατηγική επιρροή στη Μεσόγειο. Κάποιοι μάλιστα ισχυρίστηκαν ότι η συνάντηση αυτή θα μπορούσε να αναδιαρθρώσει συμμαχίες και να επανασχεδιάσει την ισορροπία δυνάμεων. Ο ελληνικός Tύπος ανέφερε ότι η απουσία της Ελλάδας από την τριμερή αυτή συνάντηση ήταν μια διπλωματική ήττα και ότι κατ' ουσίαν η Μελόνι γύρισε την πλάτη της στην Ελλάδα.

Ήταν λοιπόν ενδιαφέρον που, μετά από μια σχετική σιωπή για το θέμα της τριμερούς, ένα ενδελεχές σημερινό άρθρο στη φιλοκυβερνητική Σαμπάχ ανακινεί το θέμα. Το άρθρο αναφέρεται σε σκέψεις για νέες ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο εξαιτίας της εξασθενημένης επιρροής της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή και στη Συρία μετά την αλλαγή καθεστώτος, καθώς και της συνεχιζόμενης γενοκτονίας στη Γάζα. Για την Ευρώπη ο αρθρογράφος βλέπει προκλήσεις ασφαλείας με ευρωπαϊκούς παράγοντες, όπως η Γαλλία, να βιώνουν μια προοδευτική μείωση της επιρροής τους στην Ανατολική Μεσόγειο, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Αυτό υποδηλώνει ότι νέοι παράγοντες και δυναμικές ενδέχεται να αναδυθούν στην περιοχή.

«Η Λιβύη δεν εστιάζει πλέον μόνο σε εσωτερικά ζητήματα»

Αναφερόμενος στην τριμερή της 1ης Αυγούστου ο αρθρογράφος της Σαμπάχ θεωρεί ότι δεν τηρήθηκε ένα τυπικό διπλωματικό πρωτόκολλο και πως εξετάστηκαν ενεργειακά, οικονομικά και περιφερειακά ζητήματα καθώς και το ζήτημα της παράτυπης μετανάστευσης.

«Η Λιβύη δεν ασχολείται πλέον αποκλειστικά με την εσωτερική της δυναμική», υποστηρίζει το άρθρο. «Έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των νέων εμπορικών, πολιτικών και στρατιωτικών ισορροπιών στην περιοχή. Αυτό αποδείχθηκε από τη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη», επισημαίνει ο αρθρογράφος, τονίζοντας δε ότι η συνάντηση πραγματοποιήθηκε μετά την κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Λιβύης και Ελλάδας.

Κατά τη Σαμπάχ «οι μαξιμαλιστικές αξιώσεις της Ελλάδας άρχισαν να θέτουν σε κίνδυνο τα εθνικά συμφέροντα των γειτονικών χωρών στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Αθήνα, η οποία δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει την υποστήριξη που επιθυμεί από Ευρωπαίους παράγοντες και συμμάχους του ΝΑΤΟ, δυσανασχετεί με την προοδευτική συνεργασία μεταξύ Τουρκίας, Λιβύης και Ιταλίας.

Η Ιταλία επιδιώκει προσέγγιση με Τουρκία και Λιβύη

Απαντώντας στο ερώτημα γιατί συμμετέχει τόσο ενεργά η Ιταλία, το άρθρο εξηγεί ότι η τελευταία, προκειμένου να έχει φωνή στην Ανατολική Μεσόγειο, να αντιμετωπίσει την παράτυπη μετανάστευση και να συμμετάσχει σε μελλοντικά ενεργειακά έργα, επιδιώκει να ενισχύσει τις σχέσεις της με την Τουρκία και τη Λιβύη, σε μια εποχή που η Ευρώπη δεν είναι σε θέση να εφαρμόσει μια ενιαία πολιτική για την Ανατολική Μεσόγειο.

Παρά το γεγονός ότι δεν έχει αναγνωρίσει επίσημα τη συμφωνία μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης, η Ιταλία φαίνεται να έχει αποδεχτεί τη νέα εξίσωση, έχοντας επίσης συνάψει ξεχωριστές συμφωνίες με την Αλγερία και την Τυνησία. Το άρθρο θεωρεί ότι η τριμερής στην Κωνσταντινούπολη και η αναμενόμενη διαδικασία μεταξύ Τουρκίας, Ιταλίας και Λιβύης θα μπορούσε να επεκταθεί και να συμπεριλάβει και άλλες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου.

Μετά τη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη οι τρεις ηγέτες συμφώνησαν να συναντηθούν εκ νέου μόλις ολοκληρωθούν οι εργασίες των επιτροπών. Για πολλούς στην Τουρκία η τριμερής της 1ης Αυγούστου ήταν η δημιουργία ενός νέου στρατηγικού άξονα στη Μεσόγειο με ενίσχυση της ιταλο-τουρκικής συνεργασίας, σε συνδυασμό με τη στρατιωτική και πολιτική στήριξη της Λιβύης από την Άγκυρα.