Povratak na ruski gas poslije rata?

Njemački i svjetski mediji već neko vrijeme izvještavaju o tajnim pregovorima između predstavnika Rusije i SAD-a o kupovini oštećenog Sjevernog toka - od strane američkih investitora.

Njemački Bild je početkom marta pisao da „iz krugova njemačke vlade stižu informacije da su glasine o mogućem dogovoru između Trampa i Putina u vezi s evropskim gasnim snabdijevanjem poznate već duže vrijeme, te da se to ocjenjuje kao realističan scenario. Trenutno se intenzivno analizira koje mogućnosti Njemačka ima da spriječi povratak Sjevernog toka 2".

S tim u vezi stručnjak za spoljnu politiku CDU-a, Roderih Kizeveter, izjavio je: „Prodaja ruskog gasa pod američkom etiketom simbolično bi učvrstila vezu između Trampa, njegovih MAGA pristalica i Putinovog režima. Sjeverni tok nikada ne može biti dio mira i neće omogućiti mirovne pregovore, naprotiv."

A Rene Domke (FDP), član istražnog odbora za Sjeverni tok u Meklenburgu-Zapadnoj Pomeraniji, komentarisao je: „Prvo je osnovana posebna fondacija kako bi se zaobišle američke sankcije, a sada Amerikanci žele da preuzmu gasovod. Ovo je priča iz Apsurdistana."

Međutim, u međuvemenu se u javnosti rasplamsala diskusija na tu temu. Posebno upada u oči da se se oglasili političari koji pregovaraju o energetskim pitanjima u okviru koalicionog sporazuma između demohrišćanske Unije CDU i CSU i Socijaldemokrata (SPD).

Pregovarači o energetici CDU-a i SPD-a mogu da zamisle povratak ruskog gasa

Naime, krajem prošle sedmice, političar CDU-a Tomas Barajs, koji je u pregovarčkom timu o energetci - na mreži LinkedIn je reagovao na pisanje uglednog Handelsblata o tome šta bi mogući mir u Ukrajini mogao da znači za Sjeverni tok i isporuke ruskog gasa.

Ako bi ponovo zavladao mir, odnosi se normalizovali, a embargo prije ili kasnije bio ukinut, „naravno da bi gas ponovo mogao da teče – ovoga puta možda kroz gasovod pod kontrolom SAD-a". To bi, prema njegovim riječima, trebalo da odluči tržište, napisao je Barajs, koji je 20 godina poslanik iz Baden-Virtemberga u Bundestagu i koji je bio državni sekretar u Ministarstvu privrede ukada ga je za vrijeme Angele Merkel vodio Peter Altmajer.

Njegov stranački kolega Jan Hainiš, takođe u pregovaračkom timu za energetiku i zamjenik šefa poslaničke grupe CDU-a u Sjevernoj Rajni-Vestfaliji, očigledno slično razmišlja. Informativni portal Politico citira ga sljedećim riječima: „Ako se jednog dana pronađe pravedan i siguran mir, onda mora biti dozvoljeno da se ponovo razgovara i o kupovini ruskog gasa."

Potom se i premijer Saksonije Mihael Krečmer (CDU) i pregovarač u koalicionim razgovorima - takođe založio za drugačiju politiku sankcija prema Rusiji. „Štetimo sebi više nego što postižemo bilo kakav efekat u toj zemlji“, rekao je Krečmer za ntv. U januaru je za Berliner Zeitung izjavio: „Problem sa Sjevernim tokom mora biti rješen.“ On je ocijenio da se Njemačka nakon eksplozije gasovoda Sjeverni tok dovela u nove zavisnosti – „sa dramatičnim posljedicama po troškove energije.“

Ispostavilo se da slično misli i socijaldemokrata i premijer Brandenburga Ditmar Vojdke, koji takođe učestvuje u koalicionim pregovorima o energetskoj politici.

Vojdke se zalaže za to da se, nakon postizanja mirovnog sporazuma, koji bi, po njegovom mišljenju, trebalo postići što je prije moguće diplomatskim putem, trgovinski odnosi s Rusijom ponovo normalizuju – „uključujući i isporuku sirovina". Pod tim vjerovatno misli na naftu, prenosi ARD. Moglo bi se razmotriti i snabdijevanje prirodnim gasom, nastavio je Vojdke. „Zaista vjerujem da ekonomski odnosi mogu doprinijeti poboljšanju ukupnih odnosa između Evrope i Rusije."

Savez Sara Vagenkneht i AfD - za obnovu gasovoda

S njim se slaže ministar finansija Brandenburga, Robert Krumbah iz stranke BSW: „Naravno da moramo konačno da počnemo da djelujemo u sopstvenom interesu." U to, prema njegovim riječima, spada i preispitivanje – da li su sankcije zaista svrsishodne ili u krajnjem ishodu štete samoj Njemačkoj.

Sličan stav iznijela je i liderka BSW, Sara Vagenkneht, iako se nije direktno osvrnula na Barajsov prijedlog. Suštinski ga je podržala, rekavši za ZDF: „Apsolutno je u interesu Njemačke i njene privrede da se gasovodi Sjevernog toka poprave" i dodala, „Njemačkoj privredi je potreban jeftin gas. Nemamo nijednog snabdjevača koji može da zamijeni ruske isporuke po sličnim cijenama."

Tino Krupala, kopredsjednik AfD-a takođe za ZDF je rekao: „Buduća vlada mora se zalagati za obnovu oba gasovoda Sjevernog toka. To je ključna investicija u vitalnu infrastrukturu. Moramo ponovo nabavljati jeftin gas iz Rusije – pod kontrolom uključenih trgovinskih partnera."

Zeleni reaguju sa zabrinutošću 

Sasvim drugačiji stav imaju Zeleni. Lider Zelenih Feliks Banašak rekao je za listove iz Redakcione mreže Njemačke (RND) da „sa velikom zabrinutošću primjećuje kako se upravo u Uniji, ali i u SPD-u, ponovo javljaju prvi glasovi koji špekulišu o diktiranom miru između Rusije i Ukrajine i žele da ponovo puste gas.“

A  Anton Hofrajter (Zeleni) je za ARD izjavio: „Opcija da ponovo postanemo zavisni od autokratske Rusije jednostavno ne postoji, jer bismo time ponovo snabdijevali Rusiju ogromnim količinama novca, omogućavajući joj da nastavi s naoružavanjem."

Izjave Barajsa i Hainiša političara CDU-a, Hofrajter je nazvao „skandaloznim". Obraćajući se Fridrihu Mercu, šefu CDU-a, dodao je da bi on trebalo ozbiljno da se zapita „da li zaista želi da ova dvojica prijatelja autokrata i dalje budu dio pregovaračkog tima."

Sjeverni tok i stav aktuelne vlade

Sjeverni tok 2 trebalo je da doprema gas iz Rusije, nekada najvažnijeg njemačkog snabdjevača, preko Baltičkog mora u Njemačku. Međutim, do toga nikada nije došlo.

Ubrzo nakon ruskog napada na Ukrajinu 24. februara 2022, koalicija SPD, FDP i Zeleni zaustavila je projekat. A sedam mjeseci kasnije, septembra 2022, u napadu čiji počinicoci su još uvek nepoznati, uništene su tri od četiri cijevi Sjevernog toka 1 i 2. Prema procjenama stručnjaka, popravka bi koštala više od pola milijarde eura.

Ministarstvo privrede koje vodi Robert Habek (Zeleni), nadležno je za energetska pitanja, i u pisanom odgovoru za medije krajem prošle sedmice navodi: „Gasovod Sjeverni tok 2 nije certifikovan i pravno nije odobren." To u praksi znači da iz ugla još uvijek aktuelne vlade pitanje njegove upotrebe uopšte ne dolazi u obzir, piše ARD.

Pratite nas i na Facebooku, na X-u, na YouTube, kao i na našem nalogu na Instagramu